Bebekler doğdukları andan itibaren ebeveynleri ile birlikte sürekli tensel temas halindedir ve onlara bağlı şekilde yaşarlar. Bebekler ilk aylarında özellikle annesiyle, emzirme ve bakımı yapılırken sürekli temas halinde olmak ister. Çünkü erken dönemlerde, bebek kendisini annesi ile ayrıştıramaz ve farklı varlıklar olduğunu kavrayamaz.

Sürekli temas halinde olma durumu, bebeğin kaybetme duygusunu kazanmasıyla birlikte daha da zirveye tırmanabilir.

Duygusal gelişim, diğer gelişim alanları gibi bebek büyüdükçe gelişir. Duyguları tanımak ve onları anlamak, neden ortaya çıktıklarını bilmek, kendi duygularının ve başkalarının duygularının farkında olmak bebeğin zamanla kazanacağı zihinsel becerilerdir.

Bebeğiniz büyüdükçe, çevresi genişledikçe, deneyimledikleri arttıkça ve iletişime geçtiği insanlar çoğaldıkça, duyguları daha da karmaşıklaşmaya başlar. Bebek bu yaşantıları sonucunda deneyimleri ve gözlemleri ile, duygularını kontrol etmek ve hissettiklerini doğru ifade etmek için yöntemler geliştirmeye başlar.

Ayrıca zihninde kendi duygularını ve başkalarının duygularını anlamlandırmak, buna uygun davranmaya çalışmak gibi düşünceler oluşturur.

Dış dünyaya geldiği ilk günlerde genel olarak mutluluk, rahatlama, üzüntü ve korku gibi temel duyguları deneyimlemiş olan bebek, ortalama bir yaşından sonra daha karmaşık duygularla karşılaşmaya başlar. Karmaşık duygularla karşılaşması, onun bu duyguları isimlendirip anlamlandırması anlamına gelir.

Benlik kavramı gelişen ve zihinsel becerileri artan bebek için yeni bir ortamda utanma, bir şeyi başardığında gururlanma ve daha önce görmediği bir yabancı ile karşılaştığında çekingenlik gibi hisler, yeni kazandığı duygulardır.

Utanma Duygusu

Bahsedilen utanma duygusu, karakterize bir özellik değildir. Burada söz konusu utanma duygusu, bedensel anlamda gerçekleşen ve bebeğin yeni anlamlandırmaya başladığı bir duygu durumudur. Bebeklerde utanma duygusunun gelişmesi, önemli gelişim aşamalarından bir tanesidir. Tıpkı oturmak, emeklemek ve yürümek gibi utanma duygusu da her bebekte farklılık gösterebilir.

Bebeklerin bedensel utanma duygusu, ortalama 2 yaşından itibaren gelişmeye başlar. Bu yaşa kadar bebeğiniz cinsel kimliğinin ve çıplaklığın farkına varmaz ve anlamını bilmez. Çoğu bebek için çıplaklık, bu aşamaya kadar en rahat ettiği durumlardan biridir.

Utanma Duygusu ve Cinsel Kimlik

Bebeğinizin cinsel kimliğinin gelişmesi, beraberinde cinsel organlarıyla ilgili meraklı sorulara sebep olabilir. Bu noktada, bebeğiniz kendisini keşfetmeye başlar ve inceler. Eğer bebeğinizin cinsiyeti erkek ise, sizin ondan farklarınız hakkında; cinsiyeti kız ise, babasının ondan farkları hakkında düşünmeye başlar.

Zaman zaman fark ettiği farklılıklar konusunda size oldukça ilginç sorular sorabilir. Bebeğinizin sorduğu soruları ona kızmadan, başınızdan savmadan ve anlayabileceği şekilde fazla detaylandırmadan anlatmanız gerekir. Bebeğinizin bu merakını gidermede ona yardımcı olmanız, kişiliği hakkında hayati önem taşır. Çünkü cinsel farklılıklar üzerinde, yalnızca merak ettiği için sorduğu sorulara dahi kızarsanız veya umursamazsanız, bu durum bebeğiniz üzerinde bazı travmatik sonuçlara neden olabilir. Daha da kötüsü, bebeğiniz için cinsellik bir tabu haline dönüşebilir. Bu durum da ilerleyen dönemlerde bebeğinizin cinsel kimliğini doğru anlayamamasına, merakını başka şekillerde gidermesine neden olabilir.

Ancak dikkat etmeniz gereken nokta, bebeğinizin utanma duygusunun vakti geldiğinde doğal olarak gelişeceğidir. Bebeğiniz henüz bu sürece girmediyse ya da utanma duygusunu tam olarak kavrayamadıysa, onu bu konuda asla zorlamamanız gerekir. Zamanından önce bebeğinizi baskılamanız, onun cinselliği tabu haline dönüştürmemesi açısından doğru değildir.

Utanma Duygusunun Geliştiğini Nasıl Anlarım?

Utanma duygusu bir anda gelişmez, süreç gerektirir. Bebeğinizin insanların yanında üstünü açmamasından, tuvaleti geldiğinde bir kenara saklanmasından, banyo yaparken kendisini örtmeye çalışmasından bu duygunun gelişmeye başladığını anlayabilirsiniz.

Daha önemlisi, bebeğinizi asla utanma duygusuna sahip olduğu için eleştirmemelisiniz. Onun utanmasına saygı duymanız, sağlıklı bir kişilik gelişiminin yapıtaşlarından birini oluşturacaktır. Bu sebeple, tuvaleti geldiğinde yalnız kalmak isteyen bebeğinizi yalnız bırakmak, kendi giyinmek istediğinde ona anlayış göstermek ve banyo yaparken üstünü örtmeye çalışan bebeğinizi engellememek iyi bir başlangıç olabilir.

Ayrıca bebeğiniz, bir süre sonra giyinirken yalnız olmayı tercih edebilir. Bebeğinizin böyle bir tercihi olduğunda, saygı duymalı ve kararını küçümsememeniz gerekir. Hatta o aşamadan sonra, odasına dahi izinsiz girmemeniz, bebeğinizin özel alanlar hakkında fikir yürütmesini sağlayacaktır. Böylece bebeğiniz, kendi özel alanının farkına varır ve başkalarının da özel alanlarına saygı göstermesi gerektiğini öğrenir.

Bebeğinizin utanma duygusu, onu hayatı boyunca kendisini korumasına yardımcı olacak temel etkenlerden bir tanesini oluşturur. Utanma duygusu sürecinin sağlıklı bir şekilde yönetilmesi için, sizin de bebeğinizin bedenine ve kararlarına saygı duymanız gerekir. Bu noktadan sonra bebeğiniz, vücudunun yalnızca kendisine ait olduğunu ve hiç kimsenin istemediği sürece ona dokunamayacağını öğrenmeye başlayacaktır.

Utanma Duygusu Hakkında Ek Bilgiler

Utanma duygusu süreci sağlıklı ilerleyen bir bebek, doktor kontrollerinde doktorun ona dokunmasını istemeyebilir. Yabancı biri olarak gördüğü doktorun yanında üzerini çıkarmak veya kişisel alanının içerisine doktorun girmesi onu tedirgin edebilir.

Çünkü bebek, bu aşamada henüz duygu karmaşası içerisindedir ve doktorların bunu yapması gerektiğinin bilincinde değildir. Bu noktada tedbirli davranıp, zamanı geldiğinde doktorların insanların iyiliği ve tedavisi için yardım ettiklerini, doktorlardan utanılmaması gerektiğini öğretmeleri gerekir. Ancak bebek yine de doktordan utanıyorsa, bu duygusal gelişimi sekteye uğratmamak adına fazla zorlamamak gerekir. Bebeğin bu düşünceye alışabilmesi için, biraz daha zaman gerekebilir.

Daha Fazlası Genel

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir