Bebeklerin zengin uyarıcı bir çevrede büyümeleri, gelişimlerini direkt etkiler. Oyuncak ise, bu uyarıcılığı sağlamak için en temel etkenlerden bir tanesini oluşturur.
Bu sebeple bebekler için oyun oynamak en temel ihtiyaçlar arasında yer alır. Bir diğer deyişle oyuncakları ile oyun oynamak; bebekler için yemek yemek, su içmek, uyumak kadar gerekli ve doğaldır.
Bebekler kendisini ve çevresini oyun yolu ile tanır. Oyun oynarken çevresindeki kişilerle iletişim halinde olduğu için zekası, hafızası, kelime bilgisi ve duyguları gelişir.
Oyuncaklar bebeklerin hayatında önemli bir yer tuttuğundan, bu ihtiyaçları karşılanmazsa gelişimleri geri kalabilir. Bebekler oyun oynayarak büyür ve duygularını kontrol eder, hatta bazı durumlarda travmaların tedavi ederler.
Burada ise önemli olan; oyuncakların bebeklerin yaşına, becerisine ve ilgisine uygun olmasıdır. Rastgele alınmış oyuncaklar onları derinden etkilerken, bilinçli seçilen oyuncaklar ise etkili mesajlar verebilir.
Oyuncakların Faydaları
- Bebekler oyuncaklar ile oynarken mutlu olur ve eğlenirler. Bu sayede ruhsal doyumu sağlamış olurlar.
- Bebekler oyuncaklarla oynayarak gelişimlerini hızlandırır. Türüne göre bazı oyuncaklar ince kas gelişimini hızlandırırken, daha hareketli oyuncaklar ise kaba motor gelişimlerini hızlandırır.
- Bebekler duygu ve düşüncelerini oyuncaklar aracılığıyla ifade ederler. Oyuncaklarla kurdukları oyunlardaki temalardan, anne babalar bebeklerinin ihtiyaçlarını ve duygularını rahatlıkla anlayabilirler.
- Bebekler oyuncaklarla eğlenerek temel kavramları öğrenir. Birçok oyuncak bebeklere eşleştirme, sayılar ve renkler gibi kavramları öğretir.
- Oyuncaklar bebeklerin sosyalleşmesine yardımcı olur. Bu sayede arkadaşlarıyla saatlerce oyun oynar ve sosyal becerilerini geliştirirler. Aynı şekilde akranları arasında paylaşma becerisi de geliştirir.
- Bebekler oyuncaklarla oynayarak fazla enerjilerini atarlar ve beslenme-uyku rutinleri iyileşir.
Bebeklerde Oyuncak Seçimi
Bebeklik döneminde, gelişim aşamalarına göre oyuncak seçimi oldukça önemlidir. Bebeğin ince-kaba motor gelişimlerine, duyularına ve ihtiyaçlarına yönelik oyuncakların hangileri olduğu ise bazı durumlarda karmaşık görünebilir.
Öncelikle seçilecek oyuncağın bebeğin yaşına ve gelişim seviyesine uygun olması gerekir. Oyuncakların bebeğin gelişimini olumlu yönde etkilediği ve mutlaka oynaması gerektiği düşünülür ve bu doğru bir düşüncedir. Yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun her bebek oyunla ve oyuncakla büyümelidir. Ancak doğru oyuncak seçimi ciddi bir önem taşır.
• 1 Aylık Bebek Oyuncakları: Çıngırak, renkli top, dönenceler, yumuşak toplar ve pelüş hayvan figürleri 1 aylık bebekler için tercih edilebilir.
• 2 Aylık Bebek Oyuncakları: Bebek jimnastik merkezleri, oyun minderi, oyun merkezi, kolay kavranabilen yumuşak oyuncaklar, zilli ve renkli çoraplar 2 aylık bebekler için tercih edilebilir.
• 3 Aylık Bebek Oyuncakları: Üçüncü ayda 1 ve 2. ayda kullanılan oyuncaklar kullanılabilir. Ek olarak ise; çıngıraklar, renkli diş kaşıyıcılar, farklı dokulara sahip oyuncaklar, renkli halkalar, aktivite halısı ve ses çıkaran oyuncaklar kullanılabilir.
• 4-6 Aylık Bebek Oyuncakları: Kumaşlar, yıkanabilir kitaplar, parlak renklerde- farklı doku ve şekillerde yumuşak bloklar, toplar, ayna gibi benlik duygusunu geliştiren oyuncaklar, diş çıkarma halkaları, müzikli ve ışıklı oyuncaklar bu dönemde tercih edilebilir.
• 6-9 Aylık Bebek Oyuncakları: Boyut algısını güçlendirmek, renk ve şekil tanımayı sağlamak için parçalı bloklar, hareketli oyuncaklar, kurulabilen-ayrıştırılabilen oyuncaklar, yaylı kuklalar, resimli kitaplar, dokununca ses çıkaran oyuncaklar bu dönemde tercih edilebilir.
• 9-12 Aylık Bebek Oyuncakları: Boyut algısını güçlendirmek için iç içe geçen kutular, üst üste yığılan oyuncaklar, delikli materyaller, vurmalı müzik aletleri, oyuncak bebekler, gerçeğine uygun pelüş hayvanlar, arabalar, parmak boyalar bu dönemde tercih edilebilir.
• 1-2 Yaş Bebek Oyuncakları: Yürüme arkadaşları, basit yapbozlar, eşleşme oyuncakları, bul-taklar, tekerlekli oyuncaklar, geometrik şekiller bu dönemde tercih edilebilir.
• 2-3 Yaş Bebek Oyuncakları: Üst üste geçebilen halkalar, parmak kuklaları, su havuzu ve oyuncakları, binilebilen oyuncaklar, arabalar, kamyonlar, trenler, inşaat oyun setleri bu dönemde tercih edilebilir.
Oyuncak Satın Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bebeğinizin güvenliği, her zaman önceliğiniz olmalıdır. Bu sebeple 3 yaşına gelinceye kadar onu yutabileceği küçük oyuncaklardan uzak tutmanız gerekir.
Satın alacağınız oyuncakların sağlam yapılı ve yıkanabilir olduğundan emin olmalısınız. Gevşek parçalı, uzun kablolu, kenarları keskin, gürültü seviyesi standartlardan daha yüksek, pil bölümü erişilebilir olan, lateks balonlu oyuncaklardan uzak durmanız önemlidir.
Bebeğinize yanlış mesajlar verecek oyuncak silahlar, patlayan oyuncaklar hatta su tabancaları dahi sakıncalıdır. Uzmanlar, bu tür oyuncakların alınmaması konusunda hemfikirdir.
