Bebekler Yürüteç Kullanmalı mı?
Birçok ebeveyn yürüteçlerin güvenli olduğunu düşünür ve kendileri diğer işleri rahatlıkla yaparken bebeğin kendi halinde oynayıp eğlenmesine izin verir. Ayrıca yürütecin bebeğin yürümesini de hızlandırdığına inanır.
Bebeklerin yürüme yeteneği, kas gelişimi, denge ve koordinasyon gibi motor becerilerle birlikte zamanla gelişir. Yürüteçler gerçekte bebeğin yürümesine yardım etmez. Aksine bu doğal süreci hızlandırmak yerine geciktirebilir.
Yerde yapılan sürünme, emekleme, kendi etrafında yuvarlama, tırmanma gibi aktiviteler önemli yürüme öncesi kabiliyetlerdir. Yürüteç kullanımı yerine bebek, bu hareketleri yapması için mutlaka teşvik edilmelidir.
Kazalara sebebiyet veriyor…
Yürüteçteki bir bebek anne babasından uzaklaşıyor, merdivenden düşme şeklinde yaralanmalar meydana geliyor. Sıklıkla takla atıp kafa yaralanması gerçekleşiyor. Ayrıca ayak ya da başparmakların sıkışma sonrasında yaralanması, düşmeye bağlı kemik kırıkları da oluşabiliyor. Yürüteçteyken bebekler, erişim alanlarını genişleterek tehlikeli durumlarla karşılaşabilirler. Sıcak su, çay, tehlikeli maddeler ya da elektrikli aletler gibi maddelere ulaşabilmeleri muhtemeldir. Tüm bunlar da ciddi yaralanmalar için risk oluşturmaktadır.
Yürüteç Kullanmanın Zararları
- Yürüteç kullanan bebekler, kendi ağırlıklarını nasıl kaldıracaklarını öğrenemez.
- Yürüteçler, bebeklerin sırtını desteklemez. Bu nedenle de bebekler sırtlarını nasıl dik tutacaklarını kavrayamaz.
- Yürüteçteki bir bebek düşme esnasında nasıl dengede kalacağını anlayamaz.
- Sapan şeklindeki koltuk, bebeklerin kalçasını yay şekline sokabilir. Bu durum bacaklarda eğriliğe ve parmak ucunda yürümeye neden olur.
- Bebekler, yürüteçteyken ayakta durmanın ve hareket etmenin normal bir şey olduğunu düşünebilir. Bu da, yürümeye başlama aşamasında yanlış algılara yol açabilir.
- Bebekler yürüteçte ayaklarını göremez. Ancak yürüme için görme ve hissetme gerekir.
Bebeğinizin Geç Yürümesine Neden Olur
Serbestçe hareket etmesine, çeşitli oyuncaklarla oyun oynamasına fırsat verilen bebeklerin motor becerileri daha hızlı gelişmektedir. Hareket etmesine pek izin verilmeyen, az ilgi gösterilen ve büyük ölçüde zamanını karyolasında geçiren bebekler normalden daha geç yürüyebilmektedir.
Bebeklerin yürüme sürecinde en sık tartışılan konulardan biri de yürüteç kullanımıdır. Aileler özellikle 4-7. aylar arasında, biraz da çevrenin baskısıyla çocuklarına yürüteç alırlar ve kullandırırlar. Yürüteç bebeğin doğal yürüme dönemleri sırasında (refleksler dönemi, tam basamadığı çökme dönemi, tekrar ayakları üzerine bastığı istemli ayağa kalkma dönemi ve sıralama-yürüme dönemleri) duraklamaya ve kesintiye neden olur. Yürütecin bebek için olumsuz etkileri şu şekilde sıralanabilir:
- Vücudu daha yerçekimine karşı dik durmaya hazırlıklı olmadığından yığılarak duracağı için kifoz ya da skolyoz gibi omurga eğriliklerine neden olabilir.
- Ayak yapısı daha hazır olmadan bastırıldığı için ayak deformeleri oluşabilir.
- Kalça yapıları tam gelişmeden, tüm vücut ağırlığının simetrik ya da asimetrik olarak kalçalara yüklenmesi sonucu kalça problemleri oluşabilir.
- Bebek yürüteçte aslında yürümez, ayakları ile iteleme yapar. Bacak boyu kısa geldiği ve tam basmayı bilemediği için parmak ucuna basar ve bu alışkanlığa neden olabilir . Böylece yürüdüğü zaman parmak uçlarında yürüyebilir.
- Bebeğini kaşla göz arasında masa örtülerini tutup çekerek masa üzerindeki ağır cisimleri üzerine düşürür veya akla gelmedik bin bir türlü tehlikeye maruz kalabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan araştırmalarda 1-12 ay arasında geçirilen kafa travmalarının nedenleri arasında, %90 oranında yürüteç kazaları tespit edilmiştir.
- Bebek kısıtlı bir mekanda kaldığı için de psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir.
***
Sonuç olarak pediatristler ve çocuk gelişimi uzmanları, yürüteçlerin kullanımı konusunda genellikle temkinli yaklaşmaktadır. Birçok uzman, yürüteçlerin bebeklerin motor becerilerini olumsuz etkileyebileceği ve doğal gelişimlerini desteklemediği görüşündedir. Bunun yerine, bebeklerin kendi başlarına hareket etmeleri ve keşfetmeleri için yeterli fırsat verilmesi gerektiğini savunurlar.
Bebekler için yürüteç kullanımı tartışmalı bir konudur. Yürüteç yerine, bebeğinizin doğal gelişimini destekleyen güvenli alternatifler sunmak, motor becerilerinin ve bağımsızlığının güçlenmesine yardımcı olacaktır. Çocuğun yürümeyi öğrenmesi için oyuncak pusetini itmeye çalışması veya bir iskemleyi itmesi daha faydalıdır. Eğer yürüteç kullanmayı düşünüyorsanız, güvenlik önlemlerini almak ve bebeğinizi sürekli gözetim altında tutmak büyük önem taşır.
***
Yürüteç yerine arkadan itebileceği resimde görülen mekanizmalardan alınabilir, ahşap olanları tercih edilmelidir.
***
