Bebeklerde İshal Neden Olur? Evde Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Diyare olarak da bilinen ishal; normalden daha sık, sulu ve gevşek dışkılama halidir. İshal bağırsak hareketlerinin hızlanması sonucunda oluşur.

Yetişkin insanlarda genellikle herhangi bir tedavi gerektirmeden 2-3 gün içerisinde geçen ishal, bebeklerde daha farklı boyutlarda gelişir.

İshal, dünyadaki en yaygın bebeklik-çocukluk dönemi sorunlarından biridir. Özellikle yeni anne-baba olmuş ebeveynler için korkutucu ve tehlikeli olabilir.

Bu sebeple ishalin ne olduğu, neden olduğu, önlemek için ne yapılması gerektiği, tedavisinin nasıl olduğu ve ne zaman doktora gidilmesi gerektiğinin bilinmesi oldukça önemlidir.

Bebeklerde İshal

İshal, mide ve bağırsakların bazı nedenlerden dolayı iltihaplanmasıdır. Elde edilen verilere göre anne sütü ile beslenen bebeklerde daha ishal az görülürken, formül süt ile beslenen bebeklerde daha sık görülür.

Bunun sebebi, anne sütünün bileşenleri ile doğrudan ilişkilidir. Anne sütünde bulunan maddeler, ishale neden olan mikroorganizmaların oluşmasını büyük oranda engeller.

Ancak bu durum, anne sütü ile beslenen bebeklerin de ishal olmayacağı anlamına gelmez.

Bebeklerde İshal Nedenleri

• İshal, bebeklerde en çok diş çıkarma döneminde karşılaşılan bir durumdur. Dişten dolayı meydana gelen ishal, genellikle hafif şiddetlidir ve kısa süre içerisinde kendiliğinden geçer.
• Rotavirüs gibi viral enfeksiyonlar, bebeklerde en sık görülen ishal nedenlerindendir. Salgın durumlarında ve mevsim geçişlerinde daha sıklıkla görülebilir.
• Bazı bakteriler (örn. Salmonella, E. coli) gıda yoluyla bulaşabilir.
• Giardia gibi parazitler de ishal yapabilir.
• Antibiyotik gibi ilaçlar kullanmak zorunda kalan bebeklerde de bağırsak florasının dengesinin bozulmasından kaynaklı ishal durumu sıklıkla görülür.
• Bağırsak iltihabı gibi bazı tıbbi durumlar, bebeklerde ishale neden olabilen bir diğer sebeptir.
• Yetişkinler seyahat ederken ishal olabildiği gibi, bebekler de seyahat sırasında ishal olabilir.
• Katı gıdalara geçiş gibi bebeklerin diyetindeki değişiklikler, bağırsak hareketlerinde değişikliklere yol açabilir. Süt ürünleri, yumurtalar, glüten, yer fıstığı ve kabuklu deniz ürünleri, yiyecek alerjilerine ve ishale yol açan hassasiyetlere neden olabilir.
• Bu nedenlerin haricinde besin zehirlenmesi gibi durumlarda da bebeklerde ishal görülebilir. Özellikle bozulmuş ve uzun süre dışarıda beklemiş yiyecekler buna neden olur.

Bebeklerde İshal Tedavisi

Bebeğin dışkıyla çok su kaybetmediği, dışkıda mukus ve kan görülmediği, yüksek ateşinin olmadığı, şiddetli karın ağrısının ve kusmasının olmadığı, beslenmesinin iyi olduğu vakalarda tedavide sadece ishal diyeti uygulamak ve sıvı alımını sağlamak çoğu zaman yeterlidir.

Ateş varsa, doktorun önerisi doğrultusunda ateş düşürücü ilaçlar verilebilir. Bunun haricinde vücut için yararlı olan bakterileri içeren probiyotik veya prebiyotik olarak adlandırılan besin takviyeleri kullanılabilir.

Bebeğin genel durumu, enerji seviyesi, ateş ve dışkı rengi gibi belirtiler izlenmelidir. Bu, tedavi sürecinde gelişmelerin değerlendirilmesine yardımcı olur.

Bebeklerde Evde İshal Tedavisi

Temizlik Kurallarına Titizlikle Uymak: Formül süt ile beslenen ve ek gıda dönemindeki bebekler için, hijyen kurallarına daha fazla dikkat edilmesi gerekir. Besin ile ilgili malzemeleri hazırlamadan önce ve bebeğin altı temizlendikten sonra elleri bol su ve sabunla yıkamak oldukça önemlidir. Belirli periyotlar ile bazı malzemeleri kaynatmak da işe yarayabilir.

Bol Sıvı Almasını Sağlamak: Su ve tuz kaybının yerine konabilmesi için bol sıvı alımı gereklidir. Aksi halde bebeklerde kolaylıkla sıvı kaybı meydana gelebilir. Emziren annelerin bebeklerini daha sık emzirmesi, ek gıda dönemindeki bebeklerin ise bol sıvı tüketmesinin sağlanması gerekir.

Meyve Takviyeleri: Ek gıda dönemindeki bebekler için, lif içeriği yüksek olan şeftali, elma, muz gibi meyveler işe yarayabilir. Bu dönem boyunca besin değeri olmayan asitli içecekler, şeker, çikolata gibi hazır paketli ürünler ile yağlı gıdalar verilmemesi gerekir. Yağlı gıdalar, bağırsak hareketlerinin daha da hızlanmasına neden olabilir.

Besin Takviyeleri: İshal olan bebeklerde muz, pirinç lapası, patates püresi, yoğurtlu çorbalar da ishal ile mücadelede de kullanılabilir.

Hijyen Teknikleri: Ayrıca ishal süreci, bebeklerin cildinde tahrişe yol açabilir. Bu yüzden bezlerin sık sık değiştirilmesi önemlidir. Bebeklerin altını serin ve kuru tutmak, tahrişi azaltabilir.

Tüm bu evde tedavi yöntemlerinin yanında; bebeğinizin ishali 2-3 günden uzun sürerse, dışkısında kan varsa, bıngıldağında çökme ve kusma gibi su kaybı belirtileri gösteriyorsa hemen doktorunuza başvurmanız gerekir. Çünkü uzun süreli ishal durumlarında, bebeklere ishal kesici ilaçlar kullanılmaz. İshalin nedeni araştırılıp, nedene göre tedavi uygulanır.