Bebeklerde Pamukçuk Sorunu
Bebeklerin özenli bakıma ihtiyaç duyması, bağışıklık sistemlerinin henüz tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, bebekler birçok hastalığa karşı hassas olabilir. Bebeklerde sık görülen sorunlardan biri de pamukçuk (oral kandidiyazis) olarak bilinen durumlardır.
Pamukçuk Nedir?
Pamukçuk, ağız içinde, özellikle dil ve damağın üzerinde görülen beyaz, süt benzeri lezyonlardır. Bu lezyonlar, “Candida albicans” adı verilen bir mantar nedeniyle meydana gelir. Mantar, normalde ağızda ve vajinada bulunan bir organizmadır, ancak bazı durumlarda aşırı büyüyerek pamukçuk oluşumuna neden olabilir. Bebeklerde bu durum genellikle bağışıklık sistemi zayıf olduğunda, antibiyotik kullanımı sonrasında veya belirli sağlık sorunları nedeniyle meydana gelir.
Bebeklerde Pamukçuk Oluşumu Tehlikeli midir?
Pamukçuk oluşumu yeni doğan bebeklerde sık görülebilir. Pamukçuk oluşumu doğumun ilk haftasından itibaren görülmeye başlar. Bebeğinizin ağız çevresinde pamukçuk oluşumu meydana geldiğinde endişelenmekte haklısınız; çünkü minik bebeğinizin her zaman sağlıklı ve huzur dolu büyümesini istersiniz.
Böyle durumlarda korkuya kapılmanıza gerek yoktur. Çünkü uygun tedavi ile pamukçuk oluşumunun iyileşmesi sağlanacaktır. Pamukçuk oluşumuna karşı dikkatli olduğunuzda bu sorunla daha az karşılaşmış olursunuz. Tedavisi çok kolay olduğundan bu sorunun sıkıntı edilmemesi gerekir; çünkü pamukçuk tehlikeli bir hastalık değildir.
Ancak pamukçuk oluşumu bebeğin huysuzlanmasına, rahatsızlık hissetmesine, ilerleyen durumlarda acı hissiyatı vermesine sebep olur. Bu durum oluştuğunda paniğe kapılmak yerine tedavi edilmesi için nelerin yapılabileceğine odaklanılması gerekir. Hatta pamukçuk oluşumunu engelleyebilmek için nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz de oldukça önemlidir.
Pamukçuk Oluşumu Neden Olur?
Bebeklerde pamukçuk oluşumunun çeşitli nedenleri vardır:
- Annenin hamilelik süresince veya doğum anında vajinal mantar enfeksiyonu geçirmiş olması bir sebep olabilir. Normal doğum yapan anneden bebeğe bu virüs geçebilir ve yenidoğan bebekte pamukçuk görülme olasılığı artar. Normal doğum anında annedeki enfeksiyon bebeğe de geçebilir. Bu virüs bebeklerde en erken 4. günde, çoğu zamanda 1 haftada ortaya çıkar.
- Annenin kullandığı veya bebeğin kullandığı antibiyotik, bebeklerin ağzında pamukçuk oluşmasına neden olabilir.
- Anne sütü ile beslenen bebeklerde, meme ucunun hijyenik olmamasından dolayı da pamukçuk görülebilir.
- Biberonla beslenen bebeklerde ise biberonunun ucunun her zaman için dezenfekte ediliyor olması önemlidir. Aynı durum emzikler için de geçerlidir. Kullanılan eşyaların hijyenik olmaması, ağız içi enfeksiyon oluşmasına davetiye çıkarır.
- Vitamin eksikliği de (Folik asit, B12 eksikliği ve demir eksikliği) pamukçuk oluşumunu tetikleyen durumlardandır.
- Bebekte bulunan bazı gıda alerjileri pamukçuk oluşumuna neden olabilir. Bebeğinizin alerjik reaksiyon gösterdiği besinleri bebeğinizin besin listesinden çıkarmanız büyüme sürecinde oldukça önemlidir.
- Annenin aşırı tatlı tüketimi veya şeker hastası olması pamukçuk oluşumunda etkilidir.
- Stres de bazen ağızda pamukçuk oluşumuna etki eden sebeplerdendir.
Bebeklerde Pamukçuk Belirtileri Nelerdir?
- Bebeğin ağzının içinde, dilinde, damaklarında, yanak içlerinde veya diş etlerinde çıkan beyaz lekelenmelerin görülmesi
- Yemek yeme isteğinin azalması, iştahsızlık
- Emmek istememesi, eğer biberonla besleniyorsa biberonu ağzına almak istememesi
- Emme ve yutma güçlüğü yaşaması
- Bir şeyler yediğinde ağlaması ve huysuzlanması
- Nadir olarak görülse de ateş çıkması, pamukçuğun sebep olduğu belirtilerden sayılır.
Pamukçuk oluşumunu fark ettiğiniz zamandan itibaren bebeğinize daha özenli davranmanız gerekir. Pamukçuk, genellikle yeni doğan bebeklerde veya ilk aylarda sık görülse de daha büyük bebeklerde de görülebilme olasılığı bulunmaktadır.
Pamukçuk belirtisini anne kendinde de hissedebilir. Özellikle bebeği emzirdikten sonra meme ucunda yanma veya acı hissi meydana geliyorsa pamukçuktan şüphelenebilirsiniz.
Pamukçuk Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Pamukçuk tedavisi oldukça basit olmaktadır. Bebekte veya annede oluşan kalıcı bir sorun değildir. Bu sorunu çözebilmek için bebeğinizin doktoruna başvurmanız gerekmektedir. Doktorunuz da pamukçuk teşhisi koyduğunda, bebeğiniz ve kendiniz için kullanabileceğiniz kremler veya ağız damlası önerebilir.
Emzirme döneminde bu sorun yaşandığında anne ve bebek birlikte tedavi olmalıdır. Bunun sebebi ise böyle bir durumda karşılıklı enfeksiyon kapma ihtimalini yok etmektir.
Bebeği emzirdikten sonra annenin meme ucuna krem sürmesi ile birlikte mantar enfeksiyonlarına karşı önleminizi almış olursunuz. 2 yaşından büyük çocuklar içinse pamukçuk oluşumunu önleyecek ağız pastilleri bulunmaktadır. Bu pastilleri kullanarak pamukçuk sorununu ortadan kaldırabilirsiniz.
İlaç tedavisinin yanı sıra ailelerin bilmeleri gereken bazı önemli noktalar bulunmaktadır. Pamukçuk tedavisi uzun süren zorlayıcı bir tedavi olmamaktadır. 1 hafta 10 gün arasında yapılan tedavi ile bebekte oluşan pamukçuğun tamamen iyileşmesi mümkündür.
Tam olarak mantarın yok olduğuna emin olduğunuz zaman ilaç kullanımını sonlandırabilirsiniz. Tedavi edilmediği zaman bu süreç ağrılı olabilir. Bu nedenle bebeğinizde pamukçuk oluşumunu fark ettiğiniz zaman hemen doktorunuza başvurmanız oldukça önemlidir.
Bebeğinizde çıkan pamukçukları elle temizlemeye çalışmak yanlış bir davranış olacaktır. Ağız içi mukozayı bozup pamukçuğun daha fazla yayılmasına neden olabilirsiniz.
Pamukçuk Oluşumunu Nasıl Engelleyebilirsiniz?
- Bebeklerde pamukçuk oluşumunu engellemek için öncelikle bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendirmek önemlidir. Bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendirici besinler tüketmesini sağlamalısınız.
- Bebeğinizin ağız ve diş sağlığını da takip etmeniz gerekmektedir. Bebeklerin ağzında çıkan pamukçukların geçmesini sağlamak amacıyla hijyene önem vermek gerekir. Bebekler kendi hijyenlerini sağlayamadığı için burada aileye çok iş düşer. Bebeğinizin kullandığı emziği, biberonu sık sık kaynar su ile dezenfekte ediyor olmanız da büyük önem taşır. Bebeğiniz biraz büyüdüğü zamanlarda ise bebekler için özel üretilmiş bebek diş macunlarını kullanarak ağız içi hijyeni sağlayabilirsiniz.
- Bebeğiniz anne sütü ile besleniyorsa meme ucunuzu temiz su ile temizlemenizde fayda vardır. Ayrıca meme ucunu temizlemek için kendi sütünüzü de kullanabilirsiniz. Bebeğinizi emzirmeden önce ellerinizi yıkamanız önerilir.
- Bazen anne sütünün fazla olmasında dolayı gün içinde sütünüz kendiliğinden akabilir. Sütün çamaşırınıza bulaşmaması için göğüs pedi kullanıyor olabilirsiniz. Bu durumda dikkat etmeniz gereken nokta sık sık göğüs pedinizi değiştirmek olmalıdır. Süt aktığında nemli olan göğüs pedi mantarların oluşmasına sebebiyet verebilir.
Pamukçuğu Anne Karnında Önleyebilir misiniz?
Annenin vajinasında bir mantar hastalığı olduğu belirlenirse doğumdan önce tedavi edilerek bu mantarın doğum sırasında bebeğe geçmesi önlenebilir. Bebeklerde pamukçuk neden olur sorusunun cevabını iyi araştırmalı, rahim ağzında bulunan herhangi bir rahatsızlık varsa doğuma kadar bu sorunları çözmelisiniz. Bu sayede yeni doğan bebeğin pamukçuk sorununu veya oluşabilecek başka sorunların yaşanması da engellenmiş olursunuz. Hamileliğiniz esnasında kendinizde gördüğünüz hiçbir sorunu göz ardı etmemeniz, sizin ve bebeğinizin faydasına olacaktır.
