Doğum Sonrası Meme Bakımı Hakkında Her Şey!
Emzirme döneminde meme bakımı, sağlıklı bir emzirme için önemlidir. Özellikle meme hijyenine dikkat edilmesi hem memenin iltihabı olarak bildiğimiz mastite karşı koruma sağlayacaktır hem de mikropların bebeğinize geçmesine engel olacaktır. Meme bakımı yanlış yapıldığında en çok karşılaşılan durumlar ise mastit, süt kanalı tıkanıklıkları, meme ucunda oluşan çatlak ve ağrıdır. Bunların önlenmesi için doğru meme bakımı yapılması önemlidir.
Doğru meme bakımı konusunu detaylandırmadan önce hijyen demişken ilk akla gelen mutlaka el yıkama olmalıdır. Genellikle çok üstünde durulmaz ancak hastalıklara karşı en önemli korumalardan biri el hijyenidir. Ayrıca bu dönemde sadece sizin değil bebeğinize bakım sağlayan diğer kişilerin de el hijyenine dikkat etmesi bebeğinizi olası enfeksiyonlara karşı korur.
Emzirme Sütyeni Nasıl Olmalı?
Emzirme döneminde sütyen alırken bu noktalara dikkat etmeniz önemlidir;
- Her zaman kullandığınızdan bir beden büyük veya çok sıkmayan bir sütyen olması
- Omuzlarda ya da başka bölgede iz bırakmaması
- Memelerden birini sütyenden çıkarırken diğer memeye baskı yapmaması
- %100 pamuk içeren bir sütyen (sentetik kumaşlar nemi cildinize hapseder)
- Ayarlanabilir ve geniş askılı sütyenler tercih edilmeli
Meme Ucu Çatlağı Oluşumu Nasıl Önlenir?
Meme ucunda çatlak, ağrı oluşması muhakkak en korkulan ve sık karşılaşılan durumlardandır. Bu nedenle meme hijyeninin doğru sağlanması, doğru emzirme tekniğini kullanmak, doğru sütyen seçimi ve süt kanallarınızın tıkanmaması için en az 2-3 saatte bir emzirmeniz veya sütünüzü boşaltmanız oluşabilecek rahatsızlıkları önlemek için çok önemlidir. Emzirmeden önce ise süt akışına yardımcı olmak için ise ılık bir suyla memenizi ıslatabilirsiniz.
Peki meme ucunda çatlak veya ağrı oluştuysa ne yapılmalıdır? Bunlar için ise Uluslararası Emzirme Federasyonu ve yapılan araştırma sonuçları şu önerilerde bulunmuştur;
- Koruyucu katkı maddesi içeren ve güvenilir olmayan kremler yerine; her emzirme sonrası veya sütünüz geldiği zaman anne sütünü meme ucuna sürmeniz çatlak oluşmasını önler ve oluşan yaraların iyileşmesinde de etkilidir.
- Göğüs ucu kremlerini en az 7 gün kullanmak üzere her emzirme sonrası bezelye büyüklüğü kadar meme ucuna ve areolaya ovalamadan sadece hafif bir şekilde sürmeniz oluşan çatlağa ve ağrıya iyi gelecektir. Ayrıca temiz içerikli göğüs ucu kremlerini meme ucunuzda kalan emzirmeden önce temizlemeniz gerekmez, bebeğinize bir zararı yoktur.
Meme ucunda veya çevresinde 4-5 günden uzun süren bir ağrı, kızarıklık, hassasiyet, sert bir kitle veya ateş, titreme, halsizlik durumlardan herhangi birini yaşıyorsanız mutlaka bir sağlık uzmanına danışmanız gerekir.
Meme Ucu Yarası İçin Doğal Yöntemler
Meme uçlarınıza gelecek travmayı önlemek için doğru konumlandırma esastır. Ama eğer varsa, çatlak meme uçlarını nasıl tedavi edebilirsiniz?
Tedavi için birkaç farklı seçenek vardır:
-
Taze Sağılmış Anne Sütü Uygulayın
Taze sağılmış anne sütünü çatlamış meme uçlarına sürmek, antibakteriyel koruma sağlayarak meme uçlarının iyileşmesine yardımcı olabilir. Emziren bir anneyseniz, emzirme seanslarından sonra uygulamayı kolaylaştıran, sağılmış anne sütü olacaktır.
Meme uçlarınıza birkaç damla anne sütü uygulamadan önce ellerinizi yıkadığınızdan emin olun. Üzerini örtmeden önce sütün kurumasını bekleyin.
Önemli Not: Pamukçuk varsa, bu ilaçtan kaçınılmalıdır. Bebeğinizi besledikten sonra anne sütü meme ucundan durulanmalıdır. Maya, insan sütünde hızla büyür.
-
Sıcak Kompres
Bu, başka bir hazır ve ucuz tedavi seçeneğidir. Herhangi bir antibakteriyel faydası olmamasına rağmen, emzirdikten sonra ağrıyan, çatlamış meme uçlarını yatıştırmak için ılık, nemli kompresler kullanabilirsiniz.
- Uygulamak için bir bezi ılık suya batırın.
- Fazla sıvıyı sıkın.
- Bezi meme ucunuzun ve göğsünüzün üzerine birkaç dakika koyun.
- Yavaşça kurulayın.
Bu işlerimi gün içerisinde sık sık tekrarlayarak rahatlayabilirsiniz.
-
Tuzlu Su Durulama
Bu ev yapımı tuzlu su solüsyonu cildi nemlendirmeye ve iyileşmeyi desteklemeye yardımcı olacaktır:
- 1/2 çay kaşığı tuzu 1 çay bardağı ılık suda karıştırın.
- Emzirdikten sonra meme uçlarını bu ılık tuzlu su çözeltisinin küçük bir kabında yaklaşık bir dakika bekletin.
- Solüsyonu meme ucunun tüm bölgelerine uygulamak için bir fışkırtma şişesi de kullanabilirsiniz.
- Kuruması için hafifçe vurun.
Bakteriyel kontaminasyon olasılığını azaltmak için günlük olarak taze bir salin solüsyonu tedarik ettiğinizden emin olun. Bebeğiniz kurutulmuş solüsyonun tadını sevmiyorsa, emzirmeden önce meme uçlarınızı tuzdan arındırın.
-
Göğüs Pedlerini Sık Sık Değiştirin
Göğüs pedlerini nemli hale gelir gelmez değiştirin. Nemi meme uçlarınızda bırakmak iyileşmeyi geciktirebilir. Ayrıca plastik astarlı emzirme pedlerinden kaçının. Hava akışını engelleyebilirler. Yüzde 100 pamuktan yapılmış pedleri tercih edin.
Meme Bakımı İçin Öneriler
Bebeğinizi emzirseniz de emzirmeseniz de memeleriniz hamilelikten etkilenir. Emzirme döneminde doğacak ufak tefek sorunları önlemek için uygulayabileceğiniz birkaç detay var.
- Emzirme sonrası meme uçları anne sütüyle silinmeli ve sutyen takılmadan önce mutlaka kurutulmalıdır. Sızıntı probleminiz varsa, “meme pedi” kullanın ve sıklıkla değiştirin. Islak kalan meme uçlarında mikropların daha kolay üreyebileceğini ve çatlakların oluşmasının hızlanacağını unutmayın.
- Göğüslerin doğumdan sonra hacimlerini kaybetmesi, emzirme ve sağma, göğüslerin sarkmasına sebep olabilmektedir. Her gün dışarıdan içeriye doğru göğüslerinize masaj yapmanızda fayda var.
- Göğüslerinizi destekleyen kasları çalıştırmak içinse, ufak bir egzersizi günde 20 kez tekrarlayın. Avuçlarınızı birleştirin ve kollarınızı omuz hizasında kaldırın, nefes alırken kollarınızı sıkıştırın. Üç saniye bekleyin ve nefes verin.
- Bu dönemde uygun ve kullanışlı bir “emzirme sutyeni” kullanın. Aşırı sıkı olmayan destekleyici bir sutyen size, meme konforu konusunda yardımcı olur ve rahat süt vermenizi sağlar.
- Memelerinizde rahatsızlık hissederseniz dönüşümlü olarak sıcak ve soğuk kompres uygulayın.
- Plastik emzirme pedleri kullanmayın ve mümkün olduğunca memelerinizi havalandırın.
- Meme uçlarınızda çatlama ya da acıma oluyorsa, kuru ve ılık tutmak için mümkün olan her şeyi yapın. Mesela kendi kendinize biraz süt çıkarıp, meme uçlarınızda kuruyana kadar bekleyebilirsiniz. Çünkü sütünüz, çatlakların kapanmasına katkıda bulunan koruyucu bir tabaka oluşturur.
Emzirmeye Bağlı Mastit Neden Olur?
Mastitin oluşması, memenin anatomik yapısı ile doğrudan ilgilidir. Şöyle ki, meme süt üretiminden görevli meme bezlerinden ve sütün meme ucuna iletilmesini sağlayan kanallardan meydana gelir.
Eğer emzirme sonrasında memedeki sütler tamamen boşaltılmazsa süt yolları tıkanabilir. Bu tıkanma ilk başta inflamasyona ardından ise enfeksiyonlara neden olabilir.
Aynı şekilde yanlış emzirme teknikleri de memedeki sütün tamamen boşaltılmasına engel olduğundan mastit oluşumunu tetikler. Bebeğin bağışıklık sistemini güçlendiren, anne ile arasında özel ve güçlü bir bağ kuran emzirme yanlış yapıldığında sadece bu ilişkiye değil memeye de zarar verir.
Mastit Oluşmaması İçin Doğru Emzirme Nasıl Olmalı?
Bebeğin ilk gıdası olan sütün, doğru bir şekilde bebeğin beslenme aracında dönüşebilmesi için doğru emzirme teknikleri çok önemlidir.
- Bu noktada her şey, bebeğin dünyaya gözlerini açtığı ilk yarım saat ya da en geç 1 saat içinde o ilk emmeyi yapmasıyla başlar. Çünkü ilk ağız sütü diğer bir adıyla kolostrum, bebeğin bağışıklık sistemi için hayati olan prebiyotik ve probiyotik açısından oldukça zengindir.
- Diğer bir önemli nokta ise bebeğin her emzirme rutininde memedeki tüm sütü emmesi gerektiğidir. Bu hem annenin mastit olmaması hem de bebeğin emzirmenin sonlarına doğru gelen yağdan ve kaloriden zengin olan sütten yararlanabilmesi için çok önemlidir. Dolayısıyla tek bir memeden süt bitine kadar emzirme süreci devam ettirilmelidir.
- Doğru pozisyon hem mastit oluşumunu engellemek hem de bebeğin en doğru şekilde beslenmesini sağlamak konusunda belirleyicidir. Bu durumda öncelikle anne rahat bir pozisyona geçmeli, bebek ise annenin kolun iç yüzeyine, baş dirsek boşluğuna gelecek şekilde konumlandırılmalıdır. Sonrasında ise sırtından poposuna kadar annenin eli ile desteklenmelidir. Bebeğin boynunun yamuk olmamasına çok dikkat edilmelidir aksi takdirde boynu ağrıyacağı için emzirme sürecini hemen bitirmek isteyebilir.
- Bebek emerken yuvarlak hareketlerle masaj yapmak süt akışını kolaylaştıracağı gibi tıkanıkların da açılmasını sağlar.
- Emzirme sıklığı artırılmalı, anne bebeği sık sık emzirmelidir. Çünkü memedeki süt oluşumu emzirme aralığı ve süresi ile doğrudan ilintilidir. Tamamen boşalan bir meme 3 saatte tamamen dolar. Dolayısıyla 3 saatte 1, bebeğin emzirilmesi çok önemlidir.
Mastit Belirtileri
Emziren annelerin korkulu rüyasına dönüşen mastit, memede ağrıya ve şişlik ile kızarıklığa yol açan bir inflamasyondur. En yaygın belirtileri ise şu şekildedir;
- Memede hassasiyet,
- Meme dokusunda kalınlaşma,
- Memeye dokunulduğunda hissedilen sıcaklık,
- Meme başında yara,
- Emzirme esnasında ağrı veya yanma hissi,
- Meme başında akıntı,
- Bitkin ve yorgun hissetmek.