Lohusalık Depresyonu Nedir? Neden Olur? Nasıl Biter?

Lohusa Depresyonu Nedir?

Yeni doğum yapmış annelere lohusa adı verilir. Lohusaların doğumdan sonraki 6 haftalık yani yaklaşık 40-42 günlük dönemi ise lohusalık dönemi olarak tanımlanır.

Bu dönem, anne ve bebek arasındaki bağın kurulduğu, bebeğin ve annenin birbirlerine alıştığı dönemdir. Aynı zamanda annenin vücudunun doğum öncesi haline dönebilmesi ve toparlanabilmesi için gerekli olan süreyi kapsar.

Bu nedenle birçok kadın çevresel, biyolojik ve psikolojik etkenlerden kaynaklı olarak bu süreci zorlu geçirebilmektedir.

Bazı durumlarda anne lohusalık döneminde depresyon belirtileri gösterebilir. Lohusa hüznünden daha ağır seyreden durumlar lohusa depresyonu, doğum sonrası depresyonu veya postpartum depresyonu olarak adlandırılır.

Lohusalık Depresyonu Neden Olur?

Östrojen ve progesteron başta olmak üzere hamilelikte yükselen gebelik hormon seviyelerinin doğum sonrasında aniden düşmesine bağlı olarak duygusal dalgalanmalar oluşturması nedeniyle gerçekleşir.

Annenin genetik yatkınlığı, eşler arasındaki sorunlar, erken yaşta gebelik, doğum travması, geçmişten gelen travmatik olaylar, maddi sorunlar, istenmeyen gebelik yaşanmış olması, gebelik öncesi yoğun stres veya depresyon yaşanmış olması, evde başka çocukların olması, aile bireylerinden yeterli desteği görememek de lohusalık depresyonunu tetikleyebilir.

Kısacası lohusalık depresyonunun bir veya birden çok sebebi olabilir. Tanı konulduğunda nedenini tam olarak tespit edebilmek mümkün olmayabilir.

Doğum Sonrası Depresyonu Belirtileri Nelerdir?

Lohusa depresyonu birtakım belirtiler ile hamilelik sonrasında yaşanan hafif depresif halden ayrılmaktadır. Bu depresif duruma tıpta lohusa hüznü adı verilir.

Lohusalık hüznü, doğum yapan hemen her kadında, ilk günlerde hızlı hormonal değişimlerin etkisiyle bazı duygu durumu değişiklikleri gözlemlenmesiyle ortaya çıkar ve bu durum olağan karşılanır. Bu hüzün, genellikle anneye yüklenen annelik sorumlulukları, bebekle ilgili endişeler ve doğum sonrası yaşanan değişimlerden kaynaklanan mutsuzluğu kapsar. Ancak bu durum geçicidir.

Eğer süreç uzuyor ve aşağıdaki belirtiler gözlemleniyorsa doğum sonrası depresyonundan bahsedilebilir.

• Üzgün hissetme, mutsuzluk, çaresizlik
• Fazlaca ağlamak veya ağlayamamak
• Kendini değersiz hissetme
• Ruh halinin sıkça değişmesi
• Suçluluk hissetmek
• Düşünme ve karar verme güçlüğü
• İlginin azalması
• Uykuya dalmada zorluk veya aşırı uyuma
• Mutluluk/keyfin azalması
• Gergin veya panik olmak
• Sürekli endişe hali
• Ters ve kızgın hissetmek
• Bebeğinize duymak istediğiniz duyguları hissedememek
• Vücutta oluşan ve fiziksel olan belirtiler
• Enerjinin azalması ve aşırı yorgunluk
• Genel yavaşlama veya yerinde duramama
• Rahatlayamama
• Cinsel ilişkiden soğuma
• İştahta değişikliklere bağlı çok fazla veya çok az yemek yemek.

Lohusalık Depresyonundan Kurtulmanın Yolları Nelerdir?

• Öncelikle anneye mutlaka destek olunmalıdır. Eş ve birinci dereceden yakınlar özellikle lohusalık dönemi boyunca anneyi yalnız bırakmamalı ve ona yanında olduklarını hissettirmelidir.
• Anneye bebek bakımı konusunda yardımcı olunmalıdır. Özellikle ilk bebeğini dünyaya getiren anneler, bebek bakımı konusunda endişeye kapılabilir ve annelik duygusunun yükü altında kendini ezilmiş hissedebilirler. Bu durum hafifletilmeye çalışılmalıdır.
• Sadece bebek bakımı için değil, ev işleri konusunda da anneye yardım edilmelidir. Mümkün olduğu kadar annenin yükü paylaşılmalıdır.
• Anneye kendine özel vakit ayırabilmesi için zaman oluşturulmaya çalışılmalıdır.
• Bebeğin uyuduğu vakitlerde annenin de uyuması veya dinlenmesi sağlanmalıdır.
• Lohusalık döneminde eve ziyaretçi kabulü sınırlandırılmalıdır.
• Eşlerin birlikte zaman geçirebilmesi, lohusanın annelik sıfatının yanında kendini eskisi gibi hissedebilmesi bakımından önemlidir. Baş başa bir akşam yemeği, romantik bir buluşma, sinemaya gitmek gibi lohusanın modunu yükseltebilecek aktiviteler yapılmalıdır.
• Eş, anneye karşı hassas olmalı; ona olan sevgisinin ve ilgisinin değişmediğini göstermelidir. Böylelikle annenin, kendini değersiz hissetme duygusu ortadan kaldırılabilir.
• Bu süreçte beslenme şekline dikkat edilmelidir. Özellikle alkol ve kafeinli içeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
• Her gün 15 dakika dahi olsa düzenli yürüyüş yapılmalı ve hareket edilmelidir. Vücudu zorlamayacak basit egzersizler de dahil edilebilir.

Lohusalık depresyonu, ciddi bir durumdur ve ihmal edilmemelidir. Belirtiler devam ederse veya yaşam kalitesini etkiliyorsa, bir uzmandan yardım almak önemlidir. Destek ve tedavi ile bu süreçten geçmek mümkündür.