8. Atak Dönemi: Bebeğinizin 55. Haftasında Neler Oluyor?

Büyüme atakları, bebeklerin gelişiminde kritik öneme sahip ancak birçok ebeveynin bebek sahibi olmadan önce pek bilgi sahibi olmadığı dönemlerdir. “Büyüme” ya da “sıçrama” atakları olarak da bilinen bu süreçler, bebeğin doğumundan 20. ayına kadar toplam 10 kez gerçekleşir.

Bu ataklar hem zihinsel hem de fiziksel değişimleri içerir. Bebekler bu dönemlerde çevrelerini daha fazla keşfetmeye başlar, duyuları gelişir ve yeni beceriler edinirler. Aynı zamanda, güven ve beslenme ihtiyaçlarına ek olarak yeni duygusal ve bilişsel gereksinimler ortaya çıkar.

Örneğin, renkleri ve hareket eden nesneleri ayırt etmek, insan mimiklerini anlamlandırmak ve kendi bedeninin sınırlarını keşfetmek, bu dönemlerde kazanılan önemli yetenekler arasındadır. Gülümsemek, oyuncağıyla ses çıkarmak, alkış yapmak, ebeveynini izlemek, dönmek, oturmak, emeklemek ve yürümeye başlamak gibi pek çok beceri, büyüme ataklarının birer sonucudur.

Bu süreçte bebeklerin motor ve zihinsel gelişimlerinin yanı sıra sosyal gelişimleri de hızlanır. Sinir sistemlerinin olgunlaşması, beyin gelişimlerinin hız kazanması ve duygularının çeşitlenmesi, onların dünyaya daha iyi adapte olmalarını sağlar.

Ancak, bu gelişimlerin beraberinde getirdiği değişimler bazen beslenme düzenini de etkileyebilir. Uyaranlara karşı artan ilgileri nedeniyle bebekler beslenmeye eskisi kadar odaklanmayabilir veya beslenmeyi reddedebilirler. Bu değişiklikler, atak dönemi içinde veya sonunda fark edilebilir.

Atak Dönemleri ve Haftaları

Bebeğinizin gelişim süreci, sadece fiziksel değil, zihinsel ve duygusal anlamda da önemli dönüşümler geçirdiği bir yolculuktur. Büyüme atakları, bebeklerin gelişiminin her aşamasında meydana gelen bu büyük değişimlerin işaretleridir. İşte, her bir atak döneminde meydana gelen değişiklikler:

1. 1. 5. Hafta – Değişen Duyular Dünyası
      Bu dönem, bebeğinizin duyusal farkındalığının hızla arttığı ilk büyüme atağıdır. Bebeğiniz, çevresindeki nesneleri ve insanlar arasındaki farkları daha net bir şekilde fark etmeye başlar. Gözleri daha iyi görmeye başlar, annesini ve çevresindekileri ayırt edebilir. Bu dönemde bebeğin beyin gelişimi hızla ilerlerken, vücudu da fiziksel büyüme gösterir.

   2. 8. Hafta – Oluşumlar Dünyası
      Bebeğinizin zihin dünyasında daha karmaşık bir yapı oluşur. Çevresindeki dünyayı anlamlandırmaya başlar, renkler ve şekiller arasında daha belirgin farklar görmeye başlar. Artık, daha büyük bir dikkatle etrafını izler ve özellikle insan yüzlerini tanımaya başlar. Bu dönem, zihinsel gelişim açısından önemli bir kilometre taşını işaret eder.

   3. 12. Hafta – Yumuşak Geçişler Dünyası
      Bu hafta, bebeğinizin ruh hali biraz daha dengelenir. Daha önceki haftalarda yaşadığı değişimlerin etkisiyle, bebekler artık çevrelerinden gelen uyarılara daha sakin tepki verirler. Fiziksel olarak daha fazla kas gelişimi görülür ve motor becerilerde ilerleme kaydedilir. Aynı zamanda, duygusal ve sosyal gelişimi de başlar; bebekler, daha fazla göz teması kurmaya ve ebeveynlerini tanımaya başlar.

   4. 19. Hafta – Olaylar Dünyası
      Bebekler, olayları ve neden-sonuç ilişkilerini daha iyi anlamaya başlarlar. Bir eylemin ardından ne olacağını öğrenirler ve çevrelerindeki dünyayı daha anlamlı bir şekilde algılarlar. Bu dönemde, duygusal tepkiler de daha fazla çeşitlenir. Bebek, çevresindeki hareketliliğe daha fazla tepki verir ve kendi tepkilerini ifade etme yeteneği artar.

   5. 26. Hafta – İlişkiler Dünyası
      Sosyal gelişimin önemli bir dönemi başlar. Bebek, başkalarıyla daha fazla etkileşime girer ve sosyal bağlarını daha net bir şekilde hissetmeye başlar. Gülümseme, ses taklitleri gibi etkileşimlerde önemli ilerlemeler kaydedilir. Bebek, aile üyeleri ve yakın çevresiyle daha güçlü bağlar kurar ve çevresindeki insanları daha bilinçli bir şekilde tanır.

   6. 37. Hafta – Kategoriler Dünyası
      Bebek, nesneleri kategorilere ayırmaya başlar. Nesnelerin türlerini ve özelliklerini ayırt edebilecek bir düşünsel yapıya ulaşır. Bu dönem, dil gelişiminin temellerinin atıldığı bir zamandır. Bebek, çevresindeki nesneleri gruplandırarak zihinsel süreçlerini organize etmeye başlar.

   7. 46. Hafta – Zincirleme Olaylar Dünyası
      Bebek, daha karmaşık düşünsel süreçleri başlatmaya başlar. Olayların birbiriyle bağlantılı olduğunu anlar ve bu bağlantıları çözmeye çalışır. Örneğin, bir oyuncak yere düşerse, onu almak için ellerini kullanır. Bu dönemde, fiziksel beceriler de hızla gelişir ve motor koordinasyonu artar.

   8. 55. Hafta – Programlar Dünyası
      Bu haftada bebek, çeşitli aktiviteleri programlı bir şekilde yapmayı öğrenir. Örneğin, bir oyuncağını alıp bir yere koymak gibi basit ama anlamlı görevleri yerine getirebilir. Zihinsel kapasitesi gelişir ve düzenli aktiviteleri takip etmeyi öğrenir.

   9. 64. Hafta – İlkeler Dünyası
      Bebek, daha soyut düşünmeye başlar. Nesnelerin ve olayların ilkelerini anlamaya çalışır. Örneğin, bir nesnenin ne zaman hareket ettiğini veya neden düştüğünü çözümlemeye başlar. Bu dönemde, dil gelişimi çok önemli bir aşamaya gelir ve bebek, daha fazla kelime öğrenir.

   10. 75. Hafta – Sistemler Dünyası
       Bu dönem, bebeğin düşünsel kapasitesinin zirveye ulaşmaya başladığı bir aşamadır. Sistemleri anlamaya başlar ve çevresindeki dünya hakkında daha bütünsel bir düşünce yapısına sahip olur. Çeşitli eylemleri ve olayları daha karmaşık bir şekilde ilişkilendirir ve mantıksal düşünmeye başlar.

Atak Dönemlerinde Bebeğinize Nasıl Destek Olabilirsiniz?

Bebeklerin bu dönemlerde huzursuz olmaları oldukça doğaldır. Anneler ve babalar, sabırlı bir şekilde bebeklerini gözlemleyerek onların değişen ihtiyaçlarını anlamaya çalışmalıdır.

Bebeğinizin güven duygusunu pekiştirmek için:

• Bol bol ten teması kurarak ona sarılabilirsiniz.
• Daha sık emzirebilir veya besleyebilirsiniz.
• Uykusunu desteklemek için sakin bir ortam hazırlayabilirsiniz.

Bebek huzursuz olduğunda ve uykuya dalmakta zorlandığında:

• Ilık bir banyo ve ardından masaj yaparak onu rahatlatabilirsiniz.
• Ninni söyleyerek veya hafif bir sallama hareketiyle sakinleşmesine yardımcı olabilirsiniz.

Anneler, atak dönemlerinde bebeklerinin sık sık emmek istemesi nedeniyle sütlerinin yetmediği endişesine kapılabilir. Ancak bu dönemde bebeğin daha sık emzirilmesi, süt üretimini artırarak ihtiyacının karşılanmasını sağlar. Bu yüzden hemen formül mamaya veya ek gıdaya geçmek yerine bebeğin emzirme sıklığını artırmak daha sağlıklı bir yaklaşımdır.

Ayrıca, büyüme atakları sırasında bebeğin zaten büyük bir değişim sürecinden geçtiğini unutmamak gerekir. Bu nedenle:

• Uyku eğitimi, tuvalet eğitimi, ek gıdaya başlama veya sünnet gibi büyük değişiklikler bu döneme denk getirilmemelidir.
• Rutinlerde mümkün olduğunca az değişiklik yapılmalı, bebeğin kendini güvende hissetmesi sağlanmalıdır.

Sekizinci Atak Dönemi: 55. Hafta Atağı

Bir bebeğin 40. Haftada doğduğu düşünüldüğünde, 8. atak dönemi 55. hafta civarında gerçekleşir. (40 haftadan önce doğan bebekler için atak dönemi hesaplaması, muhtemel doğması gereken tarih ile doğduğu tarih arasındaki fark eklenerek tespit edilir. Örneğin: 39 Haftada doğan bir bebek, 55. Hafta atağına doğumunun ardından 56 hafta sonra girer.)

Sekizinci Atak Dönemi: Kazanılacak Özellikler

• Programlar olarak bilinen 8. atak dönemi, bebeğiniz yaklaşık 49-53 haftalıkken başlar ve ortalama 4 hafta kadar devam eder.
• 1 yaş sonrası, bebeğinizin beyin dalgalarında ve glikoz metabolizmasında bazı değişimlerin ortaya çıktığı bir dönemdir. Bu değişimi, en yoğun olarak hissedeceğiniz atak dönemlerinden bir tanesi de 8. atak dönemidir.
• Programlar dünyasının ilk kez algılanması, bebeğiniz için yepyeni beceriler ve hareket aktivitelerinin gelişmesini sağlar.
• Bebeğiniz bu atak döneminde, bir önceki atak dönemi olan zincirleme olaylar dünyasında edindiği becerilerde uzmanlaşmaya başlamıştır.
• Bu atak dönemi, fiziksel olarak yeni becerilere sahip olmanın en yoğun hissedildiği dönemlerden bir tanesidir. Bu sebeple, bebeğinizdeki değişimi net bir şekilde ayırt edebilirsiniz. Örneğin; bebeğiniz artık elinde kıyafetleriyle size gelebilir ve eğer fırsat verirseniz, kıyafetlerini kendisinin de giymeyi başarabildiğini gözlemleyebilirsiniz.
• Bebeğiniz bu dönem ile birlikte, kendi rutinine uygun olarak bir oyuncağını banyo yaptırabilir veya uykuya yatırabilir.
• Uygun koşulları sağladığınızda ve yardımcı olduğunuzda, çocuğunuzun bir kağıdı karalaması da bu dönemde gözlemleyebileceğiniz yeni beceriler arasındadır.
• Bu atak döneminde; bebeğinizin eline almasını istemediğiniz bir nesneyi saklarsanız ve nereye sakladığınızı görürse, bir süre sonra sakladığınız yerden nesneyi almaya gittiğini gözlemleyebilirsiniz.
• Bu atak dönemiyle birlikte; bebeğinizin ilgisini en çok çeken şeylerin günlük rutinler olan bulaşık yıkama, evi süpürme gibi gündelik işler olduğunu fark edeceksiniz. Bu sebeple bebeğinizin sizi izlediğini fark ettiğiniz noktada ona ne yaptığınızı açıklamalı, vakit buldukça nasıl yaptığınızı göstermelisiniz. Bundan oldukça hoşlanacaktır.
• Bebeğiniz bu atak döneminde, diğer tüm atak dönemlerinde olduğu gibi daha fazla ağlayabilir, daha az uyuyabilir, bazı günler iştahtan kesilebilir ve bazı günler doymak bilmeyebilir.

Sekizinci Atak Dönemi Nasıl Kolaylıkla Atlatılabilir?

Bebeğinizin gerçekleştirdiği sekizinci atak dönemi, yoğun olarak deney yapmayı seveceği bir dönemdir. Örneğin; bebeğiniz oyuncaklarının nasıl düştüğünü, nasıl yuvarlandığını veya nasıl zıpladığını görebilmek için sürekli oyuncaklarını veya çeşitli nesneleri etrafa fırlatabilir. Bebeğiniz bu davranışı sergilediğinde, ona kızıp yargılamak yerine; kendisine ya da bir başkasına zarar vermediği sürece müdahale etmemeniz gerekir.

Çünkü bu durum, onun nesnelerin özellikleri ile ilgili çok sistemli bir şekilde deney yapıp deneyimleme yoludur.

Edindiği bu deneyimleri, ileride ihtiyaç duyduğunda bir şeyleri hangi yolla yapacağı konusunda karar verirken kullanacaktır. Kısacası bebeğiniz dünyanın nasıl işlediğini, bu şekilde öğrenecektir.

Bebeğinizi, bu atak döneminde oldukça kendisine çeken yemek yapma ve temizlik yapma gibi işlerinize dahil edebilirsiniz. Örneğin siz yemek yaparken, kucağınızda kontrollü bir şekilde yemeği karıştırmasına izin verebilirsiniz. Alacağınız oyuncak bir vileda ile, siz yerleri temizlerken onun da sizi taklit etmesi de iyi bir fikir olabilir.

Bebeğinizin her atak döneminde olduğu gibi, bu atak döneminde de uyku sorunları yaşaması normaldir. Çünkü keşfedecek hala çok şey vardır ve uyku bunları engelleyici bir roldedir. Ancak bu uykuya direnme, beraberinde huzursuzluğu ve beslenme reddini getirebilir. Dönemin geçici olduğunu bilmeniz ve sabır göstermeniz gerekecektir.

Uykuya geçişini hızlandırmak için, uyku rutinleri oluşturmanız ve uyku saatine yaklaştığınızda onu gereğinden fazla uyaracak nesneleri ortadan kaldırmanız iyi bir fikir olabilir.