Bebeklerde Pütürlü Yememe Sorunu ve Çözüm Önerileri!

Bebek beslenmesi konusunda en önemli adım ilk 6 ayda yalnızca anne sütü verilmesidir. Anne sütü, ilk 6 aylık süreçte bebeğin ihtiyaç duyduğu tüm besin maddelerini içerisinde barındırır.

6 ay itibariyle anne sütüne eklenen ek gıdalar, bazı bebeklerde direnç ile karşılanabilir. Çünkü emmeden kaşıkla beslenmeye doğru gelişen bu süreç için, bebeğin birçok beceri gerçekleştirmesi gerekir.

Daha açıklayıcı olmak gerekirse yeme alışkanlıkları ya da yemek yemenin öğrenilmesi iki yıllık bir süreçte, yaklaşık 25 farklı becerinin kazanılması ile tamamlanır. Bunlardan bazıları bağımsız oturmak, yiyeceğe ya da kaşığa uzanmak, yakalamak, elinde tutabilmek, ağzına götürmek, dudakları ile kavramak, ısırmak ağız içinde kontrol edebilmek ve öğütmektir.

Pütürlü Yememe Problemi Nasıl Oluşur?

Pütürlü yememe problemi, bazı çocukların pütürlü (katı veya kıvamlı) gıdalara karşı isteksizlik göstermesi ya da bu tür gıdaları yutmada zorluk yaşaması olarak tanımlanabilir. Bu durum, genellikle bebeklikten çocukluk dönemine geçişte görülür ve çeşitli sebeplerden kaynaklanabilir. Pütürlü yememe problemi, çocukların beslenme alışkanlıklarını etkileyebilir ve ebeveynler için endişe yaratabilir. Pütürlü yememe probleminin oluşmasına neden olabilecek bazı faktörler şunlardır:

1. Erken Dönemde Beslenme Alışkanlıkları Sağlama

Eğer bebek, yalnızca püre ya da sıvı formda beslenmişse, katı gıdalara geçişte zorluk yaşayabilir. Bebeklerin erken dönemde katı gıdalara alıştırılması önemlidir. Uzun süre sıvı ya da püre gıda tüketen bebeklerin pütürlü gıdalara alışması daha zor olabilir. Ebeveynler birden fazla besini kısa sürede ve kolayca yedirmek istedikleri için püre kıvamında ve öğütülmüş gıdaları vererek bebeklerinin oral motor gelişmesini engelleyebilir. Dil, damak ve dudaklar ile katı ve parçalı gıdaları ısırmak ve ağızda dolaştırmak gibi deneyimler gecikir.

2. Fiziksel Engeller veya Duyusal Hassasiyet

Altı aydan başlayarak kaşıkla muhallebi, çorba meyve püresi gibi değişik dokuda ve tatta gıdalar sunulmasına rağmen bunu kabul etmekte zorlandığı görülmektedir. Bir süre sonra püre kıvamından daha sert ve iri parçalı gıdalara geçmesi umulduğu halde bu geçişi yapamadıkları olabilir. Yumuşak ve pürüzsüz gıdalara alışkın olan bir çocuk, pütürlü gıdalara karşı olumsuz bir tepki verebilir. Ağız ve dil kaslarının gelişimi de bu süreçte etkili olabilir. Dil ve çene kaslarının yeterince güçlü olmaması, pütürlü yiyecekleri çiğnemeyi zorlaştırabilir.

3. Psikolojik Faktörler ve Olumsuz Deneyimler

Özellikle erken dönemlerde zorlayıcı veya travmatik bir yeme deneyimi (örneğin, tıkanma korkusu yaşamak) çocuklarda pütürlü yiyeceklere karşı olumsuz bir tutum oluşturabilir. Bazı çocuklar, tıkanma ya da yutma güçlüğü yaşadıklarında, tekrar pütürlü gıdaları kabul etmekte zorlanabilirler.

4. Aile Tutumu ve Yeme Alışkanlıkları

Çocukların beslenme alışkanlıkları büyük ölçüde ailelerinin tutumlarından etkilenir. Eğer ebeveynler çocuklarına pütürlü gıda sunmaktan çekiniyor veya çocukları bu tür yiyecekleri reddettiğinde hemen püre formuna dönüyorlarsa, çocuklar bu durumu alışkanlık haline getirebilir. Ebeveynlerin tutumu, çocuğun yeme alışkanlıklarını şekillendirir.

5. Gelişimsel Faktörler

Her çocuk farklı hızlarda gelişir. Bazı çocuklar, diğerlerine göre daha geç katı gıdalara geçiş yapabilirler. Pütürlü yememe problemi bazen çocuğun gelişimsel sürecinde yaşadığı bir aşamadır. Bazı çocuklar, motor becerileri yeterince gelişmediği için pütürlü gıdaları yutmakta zorluk yaşayabilirler.

6. Genetik ve Biyolojik Faktörler

Biyolojik faktörler de bu problemi etkileyebilir. Örneğin, bazı çocuklar doğal olarak daha hassas damak yapısına sahip olabilir ve bu da pütürlü yiyeceklere karşı isteksizlik yaratabilir. Ayrıca, bazı çocukların yutma refleksleri ya da sindirim sistemleri pütürlü gıdalara uygun olmayabilir.

7. Çevresel ve Sosyal Faktörler

Çocuklar, yeme alışkanlıklarını çevrelerinden ve arkadaşlarından da öğrenebilirler. Eğer çevredeki diğer çocuklar pütürlü gıdaları yiyor ve bu durum sosyal bir etkinlik halini alıyorsa, çocuğunuz da bu tür gıdalara daha kolay alışabilir. Ancak, sosyal baskı ve çevresel faktörler de bu süreci etkileyebilir.

Yemek Sonrası Kusma

Yemek yedikten sonra kusma, belirli gıdalara kusarak tepki gösterme gibi durumlarda öncelikle bebeğin Pediatrik Gastroenteroloji Uzmanına görünmesi gerekir. Bu alan, çocuk sağlığı alanında uzmanlaşmış mide ve bağırsak hastalıkları uzmanı olan tıp doktoru tarafından temsil edilir.

Kusma yemek yemeyi red anlamına geliyor ise organik bir sorun olmadığını bilmek sorunun çözümü için önem taşır. Gastoözefajiel reflü, yemek borusu ile ilgili sorunlar, kabızlık gibi durumlarda öncelikli olarak doktorun tedavisine başvurulmalıdır.

Beslenmeyi Reddetme

Bebek beslenmesi, daima ebeveynlerin gözlemlemesi gereken bir konudur. Yemek yememek, reddetmek bir davranış sorunu mu? Alışkanlık mı yoksa bebekte yemek yemesini engelleyen bir problem var mı? sorularına yanıt aramak gereklidir.

• Pütürlü gıdaları yiyemeyen,
• Sadece belirli gıdaları tüketen,
• Çiğneme ile ilgili sorunları olan,
• TV ya da tablet olmadan ve kendi kendine yemek yemekte zorlanan,

Zorlamak, aç bırakmak ve zaman içinde düzelmesini beklemek problemi çözmek için çoğu zaman istenen sonucu sağlamaz. Neden pütürlü gıdaya geçişte zorlandığını değerlendirmek için bir çocuk gelişimciye başvurulması doğru olacaktır. Bebekler için öncelikle değerlendirme yapmak, oral motor yapıların fonksiyonunu, bebeğin duyusal işlemleme kapasitesinin gelişimini anlamak için gereklidir.

Pütürlü Yemeyen Bebekler İçin İpuçları

Bebeklerde nörolojik ve fiziksel bir sorun yoksa, pütürlü gıda yiyememesinin sebebi bebeğin kazandığı alışkanlıktır.
Bebeğin 6 ay boyunca anne sütü ile beslenmesi ve ek gıdaya geçiş döneminde çorba-blenderden geçirilmiş yemeklerle beslenme sürecinin uzatılması bu alışkanlığı beraberinde getirir.

Bu durumun yaşanmaması adına, bebeğinizi pütürlü besinlere alıştırmak için atabileceğiniz adımlar şu şekildedir;

• İlk kez pütürlü gıda sunduğunuzda, küçük porsiyonlarla başlayın ve bebeğinizin yavaşça alışmasını sağlayın.
• Bebeğinizin öğünlerini başlangıçta püre şeklinde hazırlasanız dahi, her geçen gün kademeli olarak yemeklerinin içerisindeki pütür oranını artırmalısınız. Mesela çorbalarınıza biraz kıvam vererek, içine havuç, kıyma gibi katı besinleri katabilirsiniz.
• Pütürlü gıdalara geçmeden önce bebeğiniz için hazırladığınız yemekleri, çatalla ezebilirsiniz. Zaman geçtikçe yemekleri giderek daha az ezebilir, püreyi yoğunlaştırabilirsiniz.
• Bebeğiniz, sizleri gözlemleyerek birçok şeyi öğrenir. Aile yemek saatlerine katılmak, bebeğinize pütürlü gıdaların nasıl yeneceğini modelleyebilir. Onunla birlikte yemek yerken, pütürlü gıdaları yavaşça yemesine yardımcı olun. Nasıl çiğneyeceğine dair model olun.
• Yeme zamanı, bebeğiniz için eğlenceli ve pozitif bir deneyim olmalıdır. Bebeğinize keyifli bir ortam yaratın. Gülümseyerek ve onu cesaretlendirerek pütürlü gıdaları kabul etmesini teşvik edin. Bu süreç, bebeğinizin yeme alışkanlıklarının gelişmesinde önemli bir rol oynar.
• Bebeğiniz başlangıçta pütürlü gıdalara karşı direnç gösterebilir. Sabırlı olun ve onu zorlamadan, yavaşça yeni gıdalara alıştırmaya devam edin. Bebeğinize bu süreçte baskı yapmamaya özen gösterin, çünkü stres, bu tür gıdalara karşı olumsuz bir tutum geliştirmesine neden olabilir.