Çocuğunuza Karşı Öfke Kontrolünüzü Nasıl Sağlamalısınız?
Küçük bir bebeğin anne ve babası olmak dünyanın en güzel duygusudur. Aynı zamanda belki de en çok fazla sabır isteyen, zor bir meslektir.
Bebeğiniz sizin bir tanecik yavrunuz ve onu hayattaki her şeyden daha çok seviyor, değer veriyorsunuz. Ama onlar bazen sizi o kadar kızdırıyor ki öfke kontrolünüzü sağlamada zorluk çekiyorsunuz…
Araştırmalar çocuklarını disipline etmek adına sert tepkiler veren ve öfke kontrolünde zorlanan ebeveynlerin, çocuklarını disipline etmekte daha çok zorlandığını göstermektedir.
Bu bağlamda çocuğunuza karşı öfke kontrolünüzü nasıl sağlamanız gerektiğini bilmeniz önemlidir.
- Öfke Kontrolünüzü Sağlayabilmeniz İçin İlk Kural: Öfkenizin Kaynağını Bulmak!
Öfkenizi kontrol edebilmeniz için dikkat etmeniz gereken en önemli nokta öfkelendiğiniz anların farkına varabilmeniz. Öfkenizi fark edebilmeniz öfke kontrolünde büyük bir adım attığınızın göstergesidir.
Öfkenizi fark ettiğiniz anda kendinize neye öfkelendiğinizi sorun. Bazen gerçekten o kadar küçük ve önemsiz şeylere takılıp öfkelenebiliyoruz ki bunu fark etmemiz bile öfkemizi kontrol edebilmemiz için önemli bir adım. Gün içinde yaşadığınız sorunları, yorgunluğunuzu çocuğunuza öfkelenerek açığa vurmayın, tabiri caizse acısını ondan çıkarmayın.
Öfkenizin sebebini bulduktan sonra, o davranışın son bulması ve bir daha tekrarlanmaması için ne yapmanız gerektiğini düşünmelisiniz. Burada önemli olan çocuğa değil davranışa odaklanmaktır. Yani çocuğunuza yanlış olanın kendisi değil davranışı olduğunu söylemelisiniz. Mesela; kardeşinin saçlarını çeken çocuğunuza ‘Kardeşinin saçını çektiğin için çok kötü bir çocuksun!’ demek yerine; ‘Başkalarının canlarını yakmak çok yanlış bir şeydir.’ demeniz çok daha doğrudur.
Öfke ile verilen cezaların çocukların disipline girmesini daha da zorlaştırdığı görülür. Bunun yerine çocuğun yaptığı hatanın sorumluluğunu almasını sağlamak daha doğru olur.
Unutmamalısınız ki karşınızdaki henüz küçük bir çocuk, bazen tüm amacının sizi kızdırmak olduğunu düşünebiliyor olsanız da aslında tek amacı hayatı keşfetmektir.
- Çocuğunuza Sinirlendiğinizde Ne Yapmalısınız?
Zaman zaman karşınızdaki çocuk ve tüm dünya sizi sinirlendirmek için hareket ediyormuş gibi görünse de aslında durum böyle değildir. Karşınızdaki kişi henüz bir çocuk ve sizi sinirlendirmekten çok hayatı keşfetmeye, zamanını geçirmeye ve ona dürtülerinin gösterdiği yolu takip etmeye çalışan küçük bir insandır…
Öfke ile verilen cezaların kişinin disipline girmesini daha da zorlaştırdığı görülür, bu aynı zamanda kişinin o davranışı tekrar etmek ihtimalini yükseltmektedir. Onun yerine, çocuğun yapmış olduğu davranışın sorumluluğunu almasını sağlamaya çalışmak daha yararlı olacaktır.
Tabii ki kişi çok sinirlendiğinde ya da öfke duyduğunda kendini kontrol etmesi her zaman için kolay olmayacaktır. Böyle bir şey olduğunda, derin bir nefes alıp çocuğunuzun ve kendinizin güvenliğinden emin olduktan sonra bulunduğunuz ortamı değiştirmeye ve sizi sinirlendiren o durumdan biraz uzak durmaya çalışabilirsiniz. Biraz sakinleşip, öfkenize hakim olabileceğinizi düşündüğünüz anda ise, sorunun çözümü için kolları sıvayabilirsiniz. Mesela, çocuğunuzun duvarı boyadığı bir durum için biraz olsun sakinleşip öfkenizi artık kontrol edebildiğinizi hissettiğinizde, bir zaman belirleyip çocuğunuzun duvarı temizlemekte size yardım etmesini isteyebilirsiniz.
Kontrollü olan öfkeniz kontrolsüz olanın aksine, çocuğunuza doğru mesajı verecektir ve ona sorunun kendisi değil yapmış olduğu yanlış davranışı olduğunu hissettirecektir.
- Çocuğunuzun Her Yanlış Davranışına Öfkelenmeli misiniz?
Çocuğunuzun bazı davranışları görmezden gelinebilir. Yaptığı her yanlış davranışın üzerinde gereğinden fazla durmamalısınız.
Çocuğunuz kendisine ya da bir başkasına zarar verdiği davranışlar sergilediğinde ise, asla göz ardı etmemelisiniz.
Bunun için çocuğunuzun davranışlarını kategorilere ayırmalı, kimseye zarar vermediği ancak yine de rahatsız edici olarak adlandırılabilecek davranışlarını başlangıç için görmezden gelebilirken; başkalarına, kendine ya da eşyalara zarar verdiği davranışlara karşı tepkisiz kalmamalısınız.
Davranışları bu şekilde kategorilediğinizde ve müdahale edilecek, müdahale edilmeyecek olarak ayırdığınızda önceden sizi rahatsız eden müdahale edilmeyecek olan davranışlarında sizi başlardaki kadar rahatsız etmediği görülecektir.
Çocuğunuzun ebeveyni olarak özellikle dikkat etmeniz gereken noktalar, öfkenizi fark ettiğinizde bir süre o durumdan uzak kalmak, durumun müdahale gerektirip gerektirmeyen bir davranış olduğunun muhasebesini yapıp ona göre hareket etmenizdir. Daha sonra çocuğunuzun bu davranışının altında yatan bir sebep varsa onu bulup çözmeye çalışmanız, eğer ki böyle bir durum yok ise o sorunun çözümü için yollar üretmeye çalışmanız gerekir. Bunu yaparken çocuğunuzu direkt eleştirmemeye ve yalnızca o davranışa yönelmeniz gerektiği de unutmamalısınız.
- Öfke Kontrolünüzü Sağlayamadığınızda, Özür Dileyin.
Eğer kendinizi kontrol altına alamaz ve çocuğunuza öfkeyle karşılık verir veya ona bağırırsanız, ondan özür dilemelisiniz.
En önemlisi de yaptığınız bu hareketin yanlış olduğunu ona söylemelisiniz.
Çocuklar onlara yönlendirilen öfke ve bağırmalar karşısında ne yapacaklarını bilemezler. Kendilerini sevmediğinizi düşünürler. Ona onu çok sevdiğinizi söylemelisiniz. Öfkenizi kontrol altına alamıyorsanız, kronik öfke sorununuz varsa, mutlaka psikolojik destek almalısınız.