Doğru Bilinen Yanlışlar Serisi 4: Ek Gıda Dönemi!

Tıbben gerek duyulmadıkça bebeğinizin ilk altı ay sadece anne sütü alması yeterlidir. Anne sütü onun enerji ve besin öğesi gereksinimini tek başına karşılayabilir. Peki, altıncı aydan sonra?

Bu dönemde ebeveynlerin en sık üzerinde konuştuğu konulardan biri bebeğinin beslenmesidir. Siz ebeveyn olarak minik bebeğinizin sağlıklı büyüyüp gelişmesini istiyorsunuz ve ona doğru zamanda, doğru formda, doğru şekilde besinler sunmak dileğindesiniz. Fakat zaman zaman televizyonlar, internet siteleri veya aile büyükleri tarafından yanlış yönlendirmeler olabiliyor. İşte ek besinlerle ilgili yapılan yanlış ve doğruları!

Yanlış : Farklı tatlara alışması için besinlere 6. aydan önce başlanmalı.

Doğru: Büyüme ve gelişmeyle ilgili herhangi bir sorun yoksa her bebek ilk 6 ay sadece anne sütü almalıdır. Ek besine erken başlamak bebeğin farklı tatlara alışmasını sağlamaz. Zaten çeşitli beslenen bir annenin sütünün tadı da değişir, böylece bebeği de değişik tatları öğrenmeye anne sütüyle başlar.  

Yanlış: Geceleri sık uyanan bebeklere ek besin verilmelidir.

Doğru: Bebekler 6. ay civarında çok sık uyanmaya başlar. Bunun sebebi korkular ve rüyalar döneminin başlamasıdır. Genellikle de 9. aya kadar artarak devam eder. Bu durum açlıkla karıştırılmamalıdır. Hiçbir bebek uykusundan açlıkla uyanmaz. Aç olan bir bebeğin uykuya dalması pek mümkün değildir. Bebeğin kilo alımı ve uykuya geçişteki uygulamalar mutlaka değerlendirilmeli ve çocuk hekimiyle görüşülmelidir.  

Yanlış: Kuru fasulye, nohut ve mercimek gibi kuru baklagiller gaz yapar ve bebeklere verilmemelidir.

Doğru: Bebeğiniz 8. ayını doldurduğunda kuru baklagilleri çok iyi pişirip, kabuklarını çıkararak sebze pürelerine ilave edebilir ya da püre haline getirdikten sonra doğrudan verebilirsiniz. Haftada 1-2 gün ana öğününü kuru baklagillerden alması doğru olacaktır.

Yanlış: Ek besinlere pirinç unlu muhallebi ile başlanmalıdır.

Doğru: Ek besinlere başlamak için en iyi besin şudur demek mümkün değil. Alerji öyküsü ve bebeğin kilo durumuna göre değişebilmekle beraber sebze veya yoğurt ile başlamak daha doğru olacaktır.  

Yanlış: Yumurta, ceviz gibi besinler alerji yapar, 1 yaş öncesi verilmemelidir.

Doğru: Besin alerjilerini önlemek adına balık, yumurta, ceviz gibi besinlerin 1 yaş sonrasına ertelenmesi doğru değildir. Aksine güncel yaklaşımlar 1 yaş öncesi ayına uygun zamanlarda denendiği takdirde besin alerjilerinin görülme riskinin daha az olduğu yönündedir. Alerji riski yüksek olduğu bilinen besinleri denemeden önce mutlaka bir beslenme uzmanına veya hekime danışmalısınız.

Yanlış: Bebekler için taze sıkılmış meyve suları sağlıklıdır.

Doğru: Birçok ebeveyn taze sıkılmış meyve suyunu sağlıklı olarak düşünebilir. Ancak bir porsiyon taze meyve ile kıyasladığında bir bardak meyve suyu çok daha fazla kalori ve şeker içerir. Fazla kalori içermesi obezite riskini arttırırken, şeker oranının yüksek olması diş sağlığı konusunda olumsuz etkilere neden olur. Bunların yanı sıra meyve sularının posa miktarı oldukça azdır.  Posa oranlarının düşük, şeker miktarının yüksek olması ise kan şekerini hızlı yükseltir ve hızlı düşürür. Kan şekerimizdeki bu ani yükselmelere karşı pankreas çok fazla insülin hormonu salgılar. Bu durum hem pankreası uzun vadede yorar hem de fazla insülin yağ depolarını arttırır. Meyve suyu yerine meyvenin kendisinin tüketilmesi her zaman daha sağlıklıdır.

Yanlış: Ne kadar çok yerse o kadar güzel doyar.

Doğru: Bir bebeğin porsiyonu, erişkin bir insanın porsiyonunun neredeyse yarısından da azdır. Bu sebepten dolayı da annelerin bebeklerini gereğinden fazla miktarda gıda ile beslenmeye zorlamamaları gerekir. Uzmanlar tarafından kıymetli çorbalar olarak adlandırılan, özellikle de et ile zenginleştirilmiş; tarhana çorbası, mercimek çorbası ile sebze çorbalar bebeklere bu verilebilir. Bunların haricindeki çorbaların bebek beslenmesinde çok fazla yararı yoktur.

Yanlış: Tabağındaki her şeyi bitirmeli…

Doğru: Bebeklerin mide kapasiteleri yetişkinlerin ki kadar büyük değildir. Bu nedenle bebekler az ve sık olacak şekilde beslenmelidir. Bebeğin kilo kontrolünü sağlayabilmek ve genel sağlığını korumak amacı ile fazla dolu tabaklar hazırlayıp bitirmeleri için kesinlikle ısrar etmemek gerekir. Bebeğinizin beslenme programını onun yaşına ve kilosuna göre bir gün içerisinde yemesi gereken besinleri beslenme uzmanları tarafından hazırlanan beslenme tablolarını örnek alarak oluşturabilirsiniz.

Yanlış: Bebek bisküvisi güzel kilo aldırır.

Doğru: Bebek bisküvileri hiçbir zaman öğün çeşidi olarak tavsiye edilmemektedir. Çünkü bisküvi, yüksek miktarda şeker ve yağ barındıran bir gıdadır. Bu sebepten dolayı da bebek beslenmesinde bisküvinin kullanılması çok uygun değildir. Çocuğun farklı gıdaları kabul etmesi için gün içerisinde 1 veya 2 adet yiyebilir. Ancak öğün olarak bebek bisküvisi maması verilmemesi gerekir.

Yanlış: Her öğüne tavuk, et ya da kemik suyu eklersen daha sağlıklı olur.

Doğru: Bebeğinizin yemeklerinde kemik ve et suyu tabii ki kullanabilirsiniz. Ancak bebek beslenmesinde kullanılması gereken gıdanın etin tam da kendisi olduğunu unutmayın. Bu tüketim ilk olarak sebze çorbalarına ilave edilen kıyma veya küçük tavuk parçaları ile beraber başlar. Daha sonra ise dolmaların içerisinde bulunan etler ile devam eder. İlerleyen zamanlarda bebeğin dişi çıkmaya başladığında köfteye ve bebeğin çiğneme kapasitesi ve yetisine göre etlere kadar devam eder.  

Yanlış: Her şeyi blenderdan geçirin ki kolay yesin.

Doğru: Bebeklerin maksimum 8 aylarını tamamlandıktan sonra pütürlü gıdaya alışmış olmaları gerekir. Bir bebeği pütürlü gıdaya alıştırma zamanı ne kadar geçerse ilerleyen zamanlarda yutma problemleri ile karşı karşıya kalan ve pütürlü gıda ağzına geldiği zaman öğüren çocuklar meydana getirmiş oluruz. Blender bebekleri olarak da tabir edilen bu bebeklerde çiğneme ve yutma sorunları oluşur. Bu sebepten dolayı 7. aydan itibaren bebeklere pütürlü gıdalar verilmesi önerilirken, bebek ek gıdaya geçtiğinde sık yapılan hatalardan olan yiyeceklerin blenderdan geçilerek verilmesi uzmanlar tarafından kesinlikle önerilmez. 

Yanlış: Her şeyden yemesi için bulamaç yapılmalı.

Doğru: Bebeklikte kıvamın yumuşaklığı için tercih edilen yemekleri bulamaç yapma alışkanlığının, bebek büyüdüğü zaman da devam ettirilmesi bebeklerde beslenme problemlerine sebep olabilir. Bu nedenden dolayı da, özellikle bebeğin çiğneme refleksi geliştiği zamandan itibaren tuzlu, tatlı, sıvı ve katı besinleri ayrı ayrı tüketmeyi öğretmek ve buna bebeğe alıştırmak gerekir.

Ek Gıda Dönemi İçin Öneriler

Beslenmeyi tamamen bebeğin sindirim ve metabolik işlevlerinin gelişimi belirler. Ek besinlere geçiş döneminde yutma refleksi zayıf olduğundan kaşıkla verilenleri ağızdan çıkarma eğilimi olabilir. Bu dönemde diş etlerine zarar verebileceğinden metal yerine silikon kaşık tercih edilmelidir. Besinsel içeriği yüksek gıdalardan başlanmalı, 1–2 yaşına kadar (ortalama ilk 15 ay boyunca) anne sütü de asla devre dışı bırakılmamalıdır.

  • 6–8 ay arası günlük enerjinin %70-80’i anne sütünden gelmesi gerektiğini unutmayın.
  • Ek gıdaya geçişte besin çeşitlerinden her gün 2 tanesini seçerek verin.
  • 8 ayı tamamlamadan 4 öğün + kahvaltıya geçmeyin
  • Eğer anne sütü yok veya yeterli değilse; yasak olanlar hariç, alıştıktan sonratüm besin çeşitlerini vermeye başlayın.
  • Ek gıdaya teker teker ve az miktarlar ile başlayarak bebeğinizin alımına göre artırın.
  • Her yeni eklenen besin sonrasında döküntü, ishal veya kusma olursa o besini kesin. Daha sonraki aylarda tekrar deneyin.
  • Ek besinlere geçilirken elma, şeftali, armut gibi meyvelerle, patates, havuç ve kabak gibi sebzelerin kaşık ile rendelenen püreleri tercih edin. Bu sebze ve meyveleri kolayca rendelemek için az miktar su ile haşlayarak suyunu daatmayın. Pürtürlü halde olması çocuğa katı gıdaları yutmaya alışmakta yardımcı olacaktır. Aynı zamanda evde mayalanan yoğurt, pirinç unu, sade ya da formül süt ile hazırlanan muhallebi ve yumurta sarısı da verebilirsiniz.
  • Ek gıdalara özellikle çocuğunuzun aç iken başlayın ve yumuşak kaşık tercih edin.
  • Bebeğinize sevmediği bir yemeği zorla yedirmeyin.
  • Hızlı beslemekten kaçının ve bebeğinizi kusturacak şekilde zorlamayın.
  • 7. aydan sonra et ve et suyu, etli sebze yemekleri, pilav, makarna, köfte ve ekmeği beslenmesine ekleyin.
  • Mevsim meyve ve sebzelerini tercih edin.
  • Patates ve havuç ile başlayıp, ıspanak, pazı gibi yeşil yapraklı taze sebzeleri ekleyin. Yeşil fasulye içindeki taneleri çıkararak ekleyebilirsiniz. Bazı bebeklerde patates kabızlık yapabilir, miktarını ona göre ayarlayabilirsiniz. Bal kabağı ve yer elması gibi sebzeler glisemik indeksleri yüksek olduğundan yani kan şekerinde gereksiz dalgalanmalara ve insülin salgısında artışa neden olabildikleri için ilk besin olarak tercih etmeyin.
  • Yemeklere 1 yaşına kadar tuz ilave etmeyin. Tükettiği sebzelerin bir çoğunun içeriğinde ihtiyacı olan tuz miktarı bulunmaktadır.

En Çok Okunanlar

Çocukluk Döneminde Sosyalleşmenin Önemi!

İnsanlar birbirleriyle iletişime geçmeye, ilişki kurmaya ve birlikte yaşamaya...

Doğum Sonrası Sıkıntılarınızdan Kurtulun!

Kadınlarda lohusalık olarak bilinen evre, doğumdan sonra başlayan ve...

Doğumdan Sonra Eş İlişkisi

Sevgili ilişkisinden karı-kocalığa uzanan yolda ilerlerken gün gelir ve...

Bebekler Ne Zaman Emekler? Ne Zaman Yürür?

Bebeklerde emekleme, motor becerilerin gelişiminde önemli bir aşamadır. Bu...

Bebeklerde Dikkat Eksikliği

Bebeğinin gelişiminde ve pek çok konuda bilgi sahibi olmak...

Bebekler Bunları Neden Yapar? 🫣

Özellikle ilk defa anne olmayı deneyimleyen kadınlar, bebeklerinin yaptığı...

Lohusalık Depresyonu Nedir? Neden Olur? Nasıl Biter?

Lohusalık depresyonu, doğum sonrası dönemde (genellikle ilk birkaç hafta...

Organik Sütlerin Diğer Sütlerden Farkını İnceleyelim

Süt, içerdiği yüksek protein, kalsiyum, vitaminler ve diğer besin...

Anne Bebek Burç Uyumu!

Koç Burcu Annelerin Uyumu Koç Anne - Koç Çocuk Koç burcu...

Uyku Eğitimi Vermenin Doğru Yöntemi

Bebeklerin uyku düzeni, hem onların hem de ebeveynlerin sağlığı...