Formül Süt Ne Zaman Kullanılmalıdır? Formül Sütlerin İçeriği ve Çeşitleri!

Anne sütü, bir annenin bebeğine verebileceği ilk ve en değerli hediyedir. Bu sebeple Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığımız ilk 6 ay sadece anne sütü kullanımını, 6 aydan 24 aya kadar geçen sürede ise anne sütünün devamlılığını tavsiye eder.

Ancak bazı durumlarda, annenin bebeğine süt vermesi mümkün olmaz. Anne sütünün olmadığı veya yeterli oranda gelmediği durumlarda ise, formül sütler bebeklerin beslenmesinde ilk 6 ay tek alternatif olma özelliğini taşır.

Formül Sütlerin İçeriği Nasıldır?

Formül sütler, devam sütleri ya da mama olarak da bilinir. Formül süt geçmişte yaşanmış kıtlıklar nedeni ile anne sütüne alternatif olarak Alman kimyacı Justus Von Liebig tarafından bulunmuş bir yapay bir bebek gıdasıdır.

Ticari olarak hazırlanmış formül sütler, emzirilen bebeklerin takviye olarak elde etmesi gereken bazı vitaminler ve besin maddeleri içerir.

Steril koşullar altında üretilen formül sütlerin içerisinde; protein, şeker, yağ ve vitaminler bulunur. Bu maddelerin karmaşık bir kombinasyonu kullanılarak üretilir.

Formül süt, birçok işlemlerden geçirilir ve içeriği mümkün olduğunca anne sütüne yaklaştırılmaya çalışılır. Aslında tam olarak kökeni yine inek sütü tozlarıdır. İnek sütü, içeriğindeki zararlı etkenlerden arındırılır. Bu bağlamda formül sütlerde inek sütünde bulunan yüksek orandaki proteinlerin geçişine izin verilmez. Formül sütlerdeki protein yapısı inek sütünde olduğu gibi sindirimi zor değildir ve bebeğin midesindeki asitle karşılaşınca pıhtılaşmaya neden olmaz. Böylelikle kolay bir sindirim ve içeriğindeki kalsiyum, demir gibi minerallerin emilimini gerçekleştirir.

Formül sütleri inek sütünden ayıran bir diğer önemli fark da alerji riskinin çok az olmasıdır.

Biberonla verilen formül sütler yağ içeriği, kalsiyum ve fosfor dengesi bakımından anne sütüne benzer hale getirilerek, minerallerin vücut tarafından daha rahat ve kolay kullanımı sağlanır.

Yapılan işlemler sonucunda formül sütlerin böbreklere aşırı yük binmesi önlenmiş olur.
Formül sütler arasında, kabızlık ve gaz oluşumunu önleme gibi özellikleri bulunan çeşitler de yer alır. Toz, sıvı konsantre ve kullanıma hazır olacak şekilde üç temel formda satılan devam sütlerinden bebeğinize en uygun olanını, doktorunuzun tavsiyesinin ardından seçmeniz mümkündür.

Formül Süt Çeşitleri

Başlangıç Formül Sütleri (1 Numara): 0-6 aylık bebeklere verilir. Anne sütüne yakın özellik taşır. Yağ içeriği fazladır.
Devam Formül Sütleri (2 Numara): 6-9 aylık bebeklere verilir. Protein ve enerji içerikleri daha yüksektir. Anne sütü ile beslenen çocuklara da destek olarak verilir. Bebeği daha uzun süre tok tutabilirler.
Devam Sütleri (3 Numara): 8-9 aydan büyük bebeklere verilir. Daha da yüksek enerji içerirler, kıvamları koyudur. Vitamin ve element destekleri de vardır.

Ayrıca prematüreler, kusan bebekler, gazlı ve zor sindiren bebekler, alerjik bebekler, ishali olan bebekler, enerji ihtiyacı olan zayıf bebekler veya doğuştan metabolik hastalığı olan bebekler için reçete ile satılan özel formül sütler vardır. Ancak bu formül sütler yalnızca doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır.

Formül Sütler Ne Zaman Kullanılmalıdır?

Anne sütünün olmadığı bazı özel durumlarda anne sütü yerine veya anne sütünü desteklemesi amacıyla formül süt kullanılabilir. Bu karar kulaktan duyma değil hekim görüşü alınarak verilmesi gereken bir karardır.

Ülkemizde gereksiz formül süt kullanımı maalesef yaygın bir uygulamadır. Bunun en önemli nedenlerinin başında da bebeğin doymadığına uzman olmayan kişiler tarafından karar verilmesi gelir.

Unutulmaması gereken bebeğin ağlaması genellikle doymadığı anlamına gelmez; bebekler doğumdan sonraki ilk haftalarda nedensiz ağlayabilir, kolik nedeni ile ağlayabilir, altının kirli olması gibi basit nedenler yanında çeşitli hastalıkların belirtisi olarak da ağlayabilirler.

Ancak aile ve yakın çevresi tarafından yanlış olarak bebeğin doymadığı hissine kapılarak formül süte başlayan anneler hiç de az değildir.

Bebeğin doyup doymadığının anlaşılmasının en objektif yolunun, ayına göre yeterli kilo alması olduğu unutulmamalıdır. Bir bebek özellikle ilk 6 aylık süre zarfında, ortalama olarak ayda 500 gramdan az tartı artışı yaşıyorsa formül süt ile desteklenmesi gerekebilir. Bununla birlikte günde 5 defadan az idrarlı bez alınması da bebeğin formül süt desteğine ihtiyaç duyduğunu gösterir. Ancak nihai karar yalnızca doktorundur.