Emzirme dönemi, annelerin oldukça hassas ve stresli olduğu bir dönemdir. Bu dönemde duygu durumları ve tüketecekleri besinler ise, süt verimliliğini direkt olarak etkiler.

Emzirmek, bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi için en uygun beslenme yöntemidir. Aynı zamanda hem anne hem de bebeğin sağlığı üzerinde biyolojik ve psikolojik açıdan olumlu bir etkiye sahiptir.

Anne sütünün yeterli olduğunun değerlendirilmesi için en önemli kriter bebeğin kilo alma oranının takip edilmesidir. Bebekler ilk 5 günde doğum ağrılıklarının %10’unu kaybedebilirler ve 10. günün sonunda bebeğin doğum ağırlığına ulaşması gerekir.

Bunun sonrasında ise, ilk aylar için bebek günlük olarak 10-25 gram, haftada 150-200 gram ve ayda en az 600-650 gram aralığında kilo almalıdır.

Anne Sütü İçeriği

Kolostrum: Annenin doğumdan sonraki birkaç gün boyunca ürettiği koyu sarı renge sahip süttür. Bu süt ilk 3-5 gün süre ile salgılanır. Bu sıvıda 30’dan daha fazla madde vardır ve bunlardan on üç tanesi sadece insan sütünde bulunan maddelerdir.
Bu sebeple hiçbir formül anne sütüne eş değer değildir çünkü anne sütü canlıdır ve yaşayan bir besindir. Antikor yüklü olması nedeni ile bebeğin ilk aşısı sayılmaktadır. Bu süt bebeği enfeksiyonlardan korur ve sarılığın önlenmeye yardım eder. Yüksek oranda protein ve mineraller içerir.

Ara Geçiş Sütü: Kolostrum ile olgun süt arasında yer alan bir geçiş sütüdür. Rengi kolostrum kadar sarı ve olgun süt kadar beyaz renge sahip değildir. Açık sarı tonlarına sahiptir ve 1 hafta kadar devam eder.

Olgun Süt: Olgun süt, beyaz renkli ve uzun süreli olarak salgılanan süttür. 2 kısım altında incelenir.

Ön süt, Emzirilmeye başlandığında en erken salgılanan süttür, yapısı-rengi suya benzer ve çok miktarda üretilir. Yüksek oranda protein, laktoz ve tüm diğer besinleri içerir. Bebek ihtiyacı olan tüm suyu ön sütten karşılar. Bu nedenle anne sütü alan bebekler çok sıcak havalarda bile suya ihtiyaç duymazlar.

Son süt, Emzirilmeye başlandığında ön sütün ardından salgılanan süttür. Ön süte göre çok daha fazla yağ içerir ve emzirilmeye devam edildikçe yağ oranı daha da artar. Anne sütünden alınan enerjinin büyük bir kısmı son sütten elde edilir. Bu nedenle bebeğin son sütü alması, kilo alması için oldukça önemlidir.

Anne Sütünün Yetersizliği Nasıl Anlaşılır?

Kilo Kaybı ve Kilo Alamama: Bebekler özellikle ilk aylarda 500 gramdan daha az kilo alıyorsa, kilo alımları duraksadıysa ve kilo kayıpları gözleniyorsa anne sütünün yetersizliğinden bahsedilebilir.

Meme Durumu: Memeler, doğumun ardından ilk aylarda oldukça gergin olabilir ve süt üretiminin fazla olması normaldir. Daha sonraki aylarda, süt üretimi bebeğin ihtiyacına göre şekillenir ve bu sütün yetersiz olduğu anlamına gelmez. Ancak memeler genel anlamda aşırı yumuşaksa, süt yetersizliğinden şüphelenilebilir.

Bez Değişimi: Bebeğin ilk zamanlar sıkça idrar ve dışkı yapması yani günde 6-8 bez değiştirmesi sütün yettiğine işaret olabilir. Günde 5 seferden daha az bez değişimi, sütün yetersiz olduğu anlamına gelir.

Dışkı Sayısı: Anne sütü alan bebeklerin 10 güne kadar dışkılamaması normal kabul edilebilir. Ancak 10 günden uzun süren dışkılama sayısı, tüketilen anne sütünün yetersiz olduğu ile ilgili bilgi sahibi olunmasını sağlayabilir.

Bebeğin Durumu: Bebek genel anlamda huysuz, mutsuz ve sıkıntılı, ayrıca uyumakta zorluk çekiyorsa doymadığı düşünülebilir. Çünkü karnı doyan bebek özellikle ilk zamanlar günün büyük kısmını uyuyarak geçirecektir.

İdrar Özellikleri: Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda bebeğin idrarı koyu sarı renkte ve daha ağır kokulu şekilde görülebilir.
Sarılık: Özellikle ilk aylarda anne sütünün yetersiz olmasının en önemli belirtilerinden birisi de sarılıktır. Anne sütü bebeğin vücudundaki bilirubin denilen maddeyi atmada etkili olup, bu maddenin atılmaması durumunda ciltte, göz akında sarılıklar görülür. Anne sütünün laksatif etkide olması bebeğin karaciğerini atıklardan temizleyecektir.

Emzirirken Çıkan Sesler: Bebek emzirme sırasında şapırdatma gibi sesler çıkarıyorsa, anne sütünü yeterli alamadığından şüphelenilebilir. Şapırdatmanın yanı sıra bebek kendi yanaklarını içine çekiyorsa, anne sütü az geliyor olabilir. Üstelik bu sorun bebeğin hava yutmasına ve gaz sıkıntısı yaşamasına da sebep olabilir.

Anne Sütü Artırmak İçin Öneriler

  • Emzirme sıklığı, doğumun ardından ilk aylarda oldukça fazladır ancak bebek memeyi tam olarak boşaltamayabilir. Memelerde az miktarda kalan süt, yeni süt üretimi için bir engel teşkil eder. Bu sebeple her emzirmenin ardından memelerin sağılması, uzun vadede süt üretiminin devamlılığı için önemlidir.
  • Süt pompası, doğru kullanıldığında anne sütünü artırmaya yardımcıdır. Bu sebeple, boş olan memelerin düzenli olarak sağılması gerekir. Emiş gücü yüksek bir süt pompası, süt salınımının artmasını sağlayacaktır.
  • Rezene çayı, anne sütünü artırıcı özellikli bir bitkidir. Sodyum ve potasyum açısından zengin olmasından dolayı vücut sıvı dengesini sağlar.
  • Uyku, süt üretiminin gerçekleşmesi için ihtiyaç duyulan hormonların yoğun bir şekilde salgılandığı bir zaman dilimidir. Bu sebeple, düzenli ve yeterli uyku sütün artırılmasını sağlayacaktır.
  • Vücudun susuz kalması, süt üretiminin sekteye uğramasına neden olur. Bu sebeple emziren kadınların günde 3 litre su tüketmesi gerekir. 3 litreden fazla su tüketiminin ise, süt üretimine fazladan bir katkısı olduğu kanıtlanmamıştır.
  • Çiğ şekilde tüketilen kuruyemişler, içerdikleri zengin besin içerikleriyle anne sütünün miktar ve kalitesinin artması için ara öğünlerde tüketilmesi gereken temel atıştırmalıklardan biridir.

 

  • Ispanak, ısırgan, karalahana, kırmızı pancar gibi koyu yeşil yaprakları olan sebzeler, içeriğindeki fitoöstrojenler ile süt salgılamak için ihtiyaç duyulan hormonların üretiminde rol alır.
  • Kolesterolü düşüren ve kan basıncını düzenleyen yulaf, süt artırmada da etkilidir. Ayrıca rahatlatan ve enerjinizi yükselten bir besin olması özelliğiyle de stresli olmadığınızda salgılayabildiğiniz hormonların salgılanmasına izin vermiş olur.
  • Taze beyaz üzüm ve dut, anne sütünün artırılması için tüketilmesi gereken meyvelerin başında yer alır.
  • Yeşil sebzeler gibi fitoöstrojen içeren havuç, aynı zamanda beta karoten ve A vitamini yönünden de zengindir.
  • Kayısı, incir, hurma gibi meyveler, bilinen en iyi süt artırıcı besinler arasındadır. Kayısı ayrıca triptofan denilen ve süt üretimi sağlayan prolaktin hormonunu tetikleyen bir madde de içerir.
  • Kalsiyum yönünden zengin olan susam da süt üretimini artırması ile bilinir.
  • Stres anne sütü salınımını ve oluşumunu direk etkiler, bu sebeple stresten ve kaygıdan uzak kalmak anne sütünün artırılması için en temel etkenler arasındadır.

 

Daha Fazlası Genel

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir