Bebeklerin gelişim sürecinde anneleri oldukça zorlayacak durumlar arasında yer alan bebeklere emzik bıraktırma, en az bebeği emziğe alıştırma kadar zorlayıcı bir süreç olarak tabir edilir.
Annelerin verecekleri zorlu bir sınav olacak emzik bıraktırma süreci, beraberinde doğru bilinen pek çok yanlışı da getirir.
Kulaktan dolma ve çevredekilerin tavsiyeleri sonucu uygulanan yöntemler pek işe yaramamanın yanında hem anneyi hem de bebeği yıpratır. Annelerin emzik bıraktırma yöntemlerini uygulamadan önce unutmamaları gereken en önemli konu bebeklerin emziği bir şekilde bırakacağıdır.
Emzik Kullanımı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Emzik, bebeğin doğal emme içgüdüsünü tatmin eder ve ona güven hissi verir. Emme hareketi bebek için başlı başına bir memnuniyet kaynağıdır. Çünkü doğumu izleyen haftalarda, bebeğin en güçlü refleksi emmek olur. Emzik sayesinde sakinleşir ve uykuya daha kolay dalar. Emzik kullandırılmayan bebek, bir süre sonra parmak emmeye başlayabilir. Bebeğinizi emzikten vazgeçirmek, parmak emmekten vazgeçirmekten daha kolay olur.
Bazı uzmanlar emziklerin, bebeğin elleriyle bazı beceriler geliştirmesine de yardımcı olduğunu ileri sürerler. Ağızlarından düşürdüklerinde bulmak için beşik ya da yataklarının çevresini yoklamaları ve emziği yeniden ağızlarına sokmaya çalışmaları buna örnek verilebilir.
Ancak bebeklik döneminde sıklıkla kullanılan emziğin, en geç 2 yaşın sonunda bırakılması gerekir.
2 yaşından sonra devam eden emme alışkanlığı, dişlerin yer değiştirmesine ve üst dişlerin öne, alt dişlerin arkaya çekilerek aralarında açıklıklar meydana gelmesine neden olabilir.
Bu dönemde bıraktırılabilirse bu açıklıkların oluşması önlenir. Ancak 3,5 yaşından sonra meydana gelen açıklıklar kalıcı hale gelebilir. 3–4 yaşlarına kadar emzik emen çocuklarda v tipi üst çene (üst çene darlığı) ve dolayısı ile yüz yapısında bozulma meydana gelebilir. 4 yaş civarına kadar emzik emmeye devam eden çocuklarda kulak ve burun hastalıkları daha sık gözlenir.
Emziğin Uzun Süre Kullanımının Zararları
• Dişlerin yer değiştirmesine; üst dişlerin öne, alt dişlerin arkaya çekilerek aralarında açıklıklar meydana gelmesine sebep olur.
• “V” tipi üst çene darlığı yapabilir ve çehre yapısında bozulmasına yol açar.
• Kulak ve burun hastalıkları daha sık gözlenir.
Ancak emzik bıraktırmak için aşağıda bahsedilen yöntemlerden kesinlikle kaçınmak gerekir;
Emziğin Ucunu Kesmek: Genellikle ilk akla gelen emzik bıraktırma yöntemlerden birisi olan kesik emzik ucu yöntemidir. Bazıları kesik emziğin ucuna saç gibi bebek dahil gören herkesin tiksineceği garip şeyler koyarlar. Bu yöntem bazı bebeklerde işe yararken bazı bebeklerde yaramaz.
Emziğinin garip hale geldiğini gören bebek ağlama krizine girince bir de yedek emziğiniz yoksa gecenin bir vakti emzik armaya çıkmanız kuvvetle ihtimaldir.
Emziğe Acı Maddeler Sürmek: Emzik bıraktırmanın dahiyene yöntemleri arasında emziğin ucuna sürülmüş hafif acı biber salçası veya tırnak yiyenler için üretilen acı tırak cilasının emziğe sürülmesi yer alır.
Bu yöntem çoğu zaman işe yaramadığı gibi, işe yaradığı bebeklerin psikolojisinde ciddi problemlere neden olabilir.
Emziğin Ucuna Saç Teli Bağlamak: Annelerin emzik bıraktırma savaşında en fazla başvurdukları bir diğer bebeği emzikten iğrendirme yöntemi de emziğin ucuna bağlanan saç telidir. Bu çözüm yolu bebeğinizin midesini kaldırmaktan ve ağlama krizine sokmaktan başka fazla bir işe yaramaz.
Bazı anneler bunun işe yaradığını iddia etse de bu yöntem bebeğinizin ilerleyen yaşlarında farklı nesnelerden tiksinmesine neden olabilir.
Peki Doğru Emzik Bıraktırma Süreci Nasıl Yönetilmelidir?
Emzik bıraktırma sürecinin sağlıklı bir şekilde ve amacına uygun yönetilebilmesi için, ebeveynlerin ideal bir anı kollaması, bebeklerinin psikolojisinin iyi olduğu ve hasta ya da mutsuz olmadığı bir dönemi seçmesi gerekir.
Emziğe alışan bebekte alınması gereken ilk önlem, emziği bebeğe sadece uyku öncelerinde vermek olmalıdır. Uykuya dalmakta zorlanan bebeğin sadece uyku önceleri emzik kullanması, gün içerisinde gereksiz yere emzik kullanmaması sağlanmalıdır.
Bebek 1 yaşına ulaştığında, yani bebeklikten çocukluğa adım attığında ise emzik kullanımı sadece gece uykusu öncesi ile kısıtlanmalı, bebek uykuya daldığında emzik bebeğin ağzından alınmalıdır.
Bir yaşından büyük çocuklarda emzik çocuğa sadece gece uykularından önce verilmeli, gün içerisinde emzik ortadan kaldırılmalıdır.
Gece uykusuna dalabilmek için emzik kullanan bebekler 2.5 yaşına ulaştığında ise ikna yöntemiyle emziği bırakması sağlanır. Ancak bebek emziği bırakmamakta ısrarcıysa, uzmanların bir kısmı önermese de bazı uzmanlar zararlarını göz önünde bulundurarak emziği aniden bırakmayı önermektedir.
Çünkü 2.5 yaşını aşmış bir bebeğin, ilerleyen dönemde özellikle çene yapısının ve diş sağlığının bozulmaması için emziğe en kısa sürede veda etmesi gerekir.
