Diş çıkarma, bebeklerin diş etleri içinde gelişimini tamamlamış ve ağız boşluğunda yer edinmeye hazır hale gelmiş olan dişlerin diş etinden kurtularak ağız boşluğuna yerleşmesi aşamalarının tümüne verilmiş olan addır. Kısaca, dişin çene kemiği içindeki konumundan, ağız boşluğunda ortaya çıkmasına kadar gerçekleşen fizyolojik bir süreçtir.

Bu süreç bebeklerde ağız içinde oluşan değişimlere bağlı olarak istenmeyen bazı belirtilere yol açabilir. Bu belirtiler hem bebeğin hem de bebeğin ailesinin yaşam kalitesini geçici bir süreliğine de olsa ciddi anlamda olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle ailelerin diş çıkarma dönemiyle alakalı iletişimde olduğu sağlık birimi veya sağlık çalışanı tarafından doğru ve detaylı şekilde bilgilendirilmesinde fayda vardır. Bu sürece yönelik olarak yeterli tedbirlerin alınması ve gerektiğinde doğru şekilde müdahalelerde bulunulması hem bebeğin hem de ailesinin bu süreci çok daha rahat şekilde geçirmesini sağlayacaktır. Bu sürecin görülme şekli ve zamanı bazı genetik ve çevresel faktörlere göre değişiklik gösterebilmektedir.

Bazı bebeklerin çok nadir de olsa doğum sırasında dahi (2000’de 1 ihtimal) dişlerinden bir veya birkaçı ağız boşluğunda yer almış olabilirken (yani bazı bebekler dişli olarak doğabilir ) bazı bebeklerin ilk yaş günlerinde dahi henüz dişi ağız boşluğunda yer edinmemiş olabilir ve bu durum bazı ebeveynlerde yersiz endişeye neden olabilmektedir. Dişli olarak doğan bebeklerin olan dişi veya dişleri sağlam yapıda olmadığından ve bebek için olumsuz etkileri olacağından mutlaka çıkarılması gerekmektedir. Her ebeveyn her bebeğin diş gelişimi yönünden kendine özel bir gelişim süreci olduğunu fark etmelidir. Bu bakımdan bebeğin gelişim süreciyle alakalı olarak diğer yaşıtları ile kıyaslama yapmadan yalnızca hekimlerine danışmalıdır.

Bebekler Ne Zaman Diş Çıkarır?

Bebeklerin gelişme dönemlerinden biri olarak bilinen ağızla keşfetme dönemi, bebeklerde genelde 3. ayda başlar ve bu dönemde bebekler çevresinde bulduğu her türlü cismi öncelikli olarak ağıza götürme eğilimindedir. Bu hareketler ebeveynler tarafından yanlış yorumlanarak erken diş çıkarma olarak algılanabilir ve bu durum da endişelere neden olabilir. Bu hareketlerin bir gelişim sürecinin parçası olabileceği ve diş çıkarma süreci ile aslında bir ilişkisi olmadığı da düşünülmelidir. Bu durum fazlasıyla endişeye neden oluyorsa bir sağlık profesyonelinden yardım almakta fayda vardır.

Diş çıkarma süreci bebeklerde genellikle 3-12. aylar arasında başlamakla birlikte genelde 7. ayın ortalarına doğru ilk diş ağız boşluğunda belirir. Bu ilk çıkan dişlere süt dişler denilmektedir ve 6-12 yaş aralığında bu dişlerin yerini kalıcı dişler olarak adlandırdığımız dişler almaktadır.

Diş Çıkarma Sırası Nasıl Olur?

Bebeklerin diş çıkarma sürecinin aslında anne rahmindeyken başladığını biliyor muydunuz? Evet, hamileliğin ikinci 3 aylık döneminde, bebeğin diş etlerinin altında diş tomurcukları oluşuyor. Bu andan itibaren kökler büyümeye devam ediyor. İlk dişin kendisini gösterdiği vakit ise büyüme hızına göre her bebekte farklı olabiliyor. Bebeklerin diş çıkarma sırası yaklaşık olarak şu şekilde ilerliyor:

  • Ön kesici dişler; 6-12. ayda,
  • Yan kesici dişler; 9-16. ayda,
  • Birinci azı (molar) dişler; 13-19. ayda,
  • Köpek (kanin) dişleri; 16-23. ayda,
  • İkinci azı (molar) dişler; 22-33. ayda çıkar.

Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri bebekten bebeğe farklılıklar gösterir. Hiçbir belirti vermeden diş çıkaran bebekler olabilir.

Diş çıkarma sırasında bebeklerde genellikle aşağıdaki belirtiler görülür;

  • Huzursuzluk
  • Geceleri sık uyanma
  • İştahsızlık
  • Katı gıdayla beslenen bebeklerde anne sütü veya biberona daha çok yönelme
  • Dışkısında hafif bir yumuşama
  • Hafif bir ateş
  • Ağrı
  • Şişmiş diş etleri
  • Kırmızı-sıcak yanaklar
  • Aşırı salya
  • Pişik
  • Uyku düzeninde değişiklik
  • Kulak ve yanağını kurcalaması, kaşıması
  • Bir şeyler çiğneme isteği
  • Genel bir huzursuzluk hali
  • Ağız çevresinde döküntüler

Bunlar süt dişlerini çıkarma sürecinde olan bebeklerde görülen rahatsızlıklardır. 5 yaşından sonra süt dişlerini döküp kalıcı dişlerini çıkarmaya başlayan çocukta ise bunlar görülmez.

Diş Çıkarma Döneminde Ateş Nasıl Yorumlanır?

Unutmayın, diş çıkarmak bebek için sıkıntılı bir dönem olabilir; ama onu hasta etmez. İshal, ateş (38 derece ve üstü) gibi belirtiler diş çıkarma ile aynı anda başlayan farklı bir hastalığın belirtileri de olabilir. Çünkü oldukça hassas bir dönem geçirmekte olan bebekler, diş çıkarırken hastalıklara maalesef daha yatkın olabilirler.

Diş Çıkarma Döneminde İlaç Kullanımı

Şayet bebeğinizin ateşi ve ağrısı yoğunsa hemen doktorunuza danışmalısınız. Daha önce de bahsettiğimiz gibi her ateşlenme ya da sancı vakası dişlerle alakalı olmayabilir. Eğer bebeğinizin ateşi çok yüksekse ve düşmüyorsa, sürekli ağlıyorsa onu doktora götürmelisiniz. Uzmanınız gerek görürse ilaç konusunda gerekli yönlendirmeyi yapacaktır.

İlk Diş Çıkarma Kaç Gün Sürer?

Bu süreçte belirtilerin farklılaşması gibi her bebekte diş çıkarma süreleri de oldukça farklılık gösterebilir. Diş çıkma sürecine girmeden 4-8 gün önceye kadar belirti göstermeye başlayabilir. Diş çıkma sürecine girdikten sonra ise genellikle 8 günlük bir süreçle diş ağız boşluğunda yer edinir.

Diş Çıkarma Belirtileri Nasıl Hafifletilir?

Hiçbir ebeveyn diş çıkarırken bebeğinin sıkıntı yaşamasını istemez. Bazı bebeklerde diş çıkarma belirtileri çok az olsa da veya hiçbir belirti veya rahatsızlık görülmese de çoğunuzda huzursuzluk olması veya ağrı görülmesi durumunda diş çıkaran bebeği rahatlatacak bazı önerilerimizden yararlanabilirsiniz.

  • Sevgi! 🙂

Bebeğiniz bu süreçte normalden daha huzursuz olacaktır. Bu sıkıntılı döneminde bebeğinizi rahatlatmak için onunla daha fazla ilgilenin. Sıkıntısını anladığınızı ve yanında olduğunuzu hissetmesini sağlayın. Diş çıkarma sürecinde uzun süren ağlama nöbetleri olabilir. Ağlamalarına sert tepki vermeyin. Unutmayın, sevgi ve şefkat her şeye iyi gelir…

  • Diş Kaşıyıcılar!

Uygun bir diş kaşıyıcı (ürünün plastik ve boyalı olmamasına dikkat edin) ya da havuç gibi çiğ sebzeler bebeğinizi rahatlatabilir. Bazı bebekler için en güzeli kendi parmaklarını kullanmaktır. Bebeğinize kemirmesi için bir şey verirseniz verdiğiniz şeyin küçük parçalara ayrılma ihtimalini dikkate alın. Akciğerlerine kaçırmaması için oturur pozisyonda olmasına dikkat edin ve mutlaka yanında bulunun.

  • Soğuk Uygulayın!

Bebeğinizin ağzına götürmekten keyif aldığı bir ağız mendilin bir kısmını ıslatın. Ardından buzluğa atın. Sert ve soğuk yapısı bebeğinizin dişlerini çok rahatlatacak. Bu yöntemi çiğ sebzeler ve diş kaşıyıcılar için de uygulayabilirsiniz. Bu süreçte bebeğiniz kendini rahatlatırken mutlaka gözlemleyin.

  • Ek Gıda Sürecinde Sıcaktan Kaçının!

Sıcak yiyecek ve içecekler yerine soğuk ya da ılık içeceklerle yiyecekleri tercih etmeniz, dişin çıkma sürecinde diş etlerini rahatlatabilir. Bebeğinize yoğurt, soğuk meyveler ya da meyve püreleri yedirebilir ve ılık çorbalar içirebilirsiniz. Hatta meyve filesine koyduğunuz meyveler de bebeğinizin diş kaşımasını sağlayabilir.

  • Masaj Yapın!

Bebeğiniz sürekli eline ağzına sokabilir ya da diş kaşıyıcısını yanından ayırmaz. Bu onun damağının kaşındığını ya da huzursuz olduğunu gösterir. Onu rahatlatmak için bebeğinize diş masajı yapabilirsiniz. Bunun için ellerinizi iyice yıkamalısınız. Ardından bir gazlı bezi soğuk suyla yıkayarak çok bastırmadan diş çıkacak bölgelere hafifçe gezdirebilirsiniz.

  • Papatya Çayı!

Bebeğiniz 6.aydan büyükse papatya çayı ile diş etlerine masaj yapmak da geleneksel kullanımda sık karşılaştığımız seçeneklerden birisidir. Paketli ve güvenilir bir noktadan temin ettiğiniz mayıs papatyasını demleyip, soğutarak papatya çayına parmağınızı, parmak diş fırçasını ya da diş kaşıyıcısını batırarak diş etlerine sürebilirsiniz. Bu yöntem diş eti ağrılarının hafiflemesine yardımcı olacaktır.

  • Zeytinyağı Mucizesi!

Zeytinyağı da birçok sağlık yararının yanında aynı zamanda harika bir ağrı kesicidir. Taze sızma zeytinyağının içeriğinde bulunan oleokantal bileşiği bunu sağlar.  Bebeğinizin diş etlerine zeytinyağına batırılmış parmağınızla masaj yapabilirsiniz. Bu yöntem de rahatlamasına yardımcı olacaktır.

  • Geleneksel Bir Yardımcı…

Geleneksel uygulamalarda karanfil ve soğan da diş etlerini uyuşturma özelliği sayesinde kullanılmaktadır. Bunlarla hazırlayacağınız karışımı da aynı şekilde bebeğinizin diş etlerine masaj yaparak sürebilirsiniz.

Yapılışı:

  • 1/2 küçük soğan
  • 2-3 adet karanfil

Yarım çay bardağı su içerisine 2-3 adet karanfili ekleyip kaynatın. Diğer tarafta 1 küçük soğanı cam rendede rendeleyin. İçerisine demlenmiş karanfil suyunu ekleyip karıştırın. Bu karışımı ister temiz parmağınız ile ister parmak diş fırçasına batırarak bebeğinizin dişlerine masaj yapın. 6 aydan büyük bebekler için kullanımı uygundur.

  • Diş Jeli Kullanımı

Diş jeli kullanımı bebekleri rahatlatan başka bir yöntemdir. Diş jelleri ağrının, şişliğin ve diş eti iltihabının azalmasına yardım eder. Piyasada bir çok markaya kolaylıkla erişebiliyorsunuz. Fakat diş jeli tercihi yapmadan önce içeriğindekileri dikkatlice araştırmanızı öneririz. Alacağınız diş jelinin içerisinde alkol, şeker, renklendirici, gluten, laktoz, paraben, SLS ve GDO olmamalıdır.

Diş jeli uygularken 2 yöntem bulunmaktadır. Temiz bir beze sürüp hafifçe masaj yapabilirsiniz ya da ince bir tabaka halinde direkt diş etine de uygulayabilirsiniz.

Diş jelini günde birden fazla kullanabilirsiniz ama son uygulamayı gece uykusundan önce yapmanız sizin de uyku sağlığınız için iyi olacaktır. Bu aşamaları uygulamadan önce hekiminize bilgi verip süreci birlikte yönetmenizi tavsiye ederiz.

Diş Bakımı Nasıl Yapılır?

Bebeklerde diş bakımı bebeğin ilk çıkan dişleriyle birlikte başlamalı ve düzenli yapılmalıdır.

  • Bebeğinizin dişleri gözüktüğünde parmağınıza gazlı bez sararak temizleyebilirsiniz.
  • Bebeğinizin dişlerini yemeklerden sonra ve yatmadan önce temizleyin.
  • 2 yaşından önce macunsuz olarak fırçalama, diş fırçasıyla veya temiz bir gazlı bezle fırçalama, 2 yaşından sonra da macunla fırçalama yapmak gerekir. Ancak genel olarak 0-3 yaş arası bebeklerde fluorid içerikli diş macunu kullanımı önerilmez.

Diş Çürükleri Nasıl Önlenir?

Bebeklerde de diş çürüğü sıklıkla görülmektedir. Diş çürükleri, çocuklarda genel sağlığı ve ağız-diş sağlığını olumsuz yönde etkilemesi açısından önemli bir sorundur. Günümüzde diş çürüğü enfeksiyöz bir hastalık olarak tanımlanır ve çocukluk döneminde en sık görülen hastalıktır. Diş çürüğü oluşumu birçok faktöre bağlıdır ve günlük olarak ağız hijyeninin yapılması, sistemik ve topikal florür uygulanması, doğru beslenme uygulamaları ve düzenli olarak diş hekimi kontrolü ile profesyonel bakım yapılarak diş çürükleri önlenebilir.

Geç Diş Çıkarma Nedenleri

Bebeklerin gelişim süreçlerinde her türlü davranışta farklılık görülebildiği gibi diş çıkarma zamanları da farklılık gösterebilir. Bu farklılık gelişim sürecinde bir bozukluk olduğu, dişlerde çürüğe yatkınlık olacağı veya başka bir probleme yol açacağı anlamı taşımaz. Bu durum oldukça normaldir. Bu durum genetiğe bağlı olarak farklılık gösterebilir. Annenin, babanın veya varsa başka bir kardeşin de diş çıkarma süreci göz önünde bulundurulmalıdır. Dişlerin geç çıkması durumunda kalıcı dişlerin süt dişlerinin yerine gelme süreci de geç başlayabilir bu konuda endişelenilmemelidir.

Diş çıkarma döneminde hem bebeğinizin hem de ebeveyn olarak sizlerin bu dönemi sağlıkla ve rahat bir şekilde geçirebilmeniz için takibinde bulunduğunuz çocuk hekiminin rehberliğine başvurmanızı öneririz.

Daha Fazlası Genel
Yorumlar Kapalı