Uyku, beyin başta olmak üzere bebeklerin tüm vücudunun yenilenmesi ve gelişimi için şarttır. Uyku sırasında stres hormonları azalırken büyüme hormonu oranı artar. Özellikle gece uykusunda ise, büyüme hormonu olabilecek en yüksek değerlere ulaşır ve bu da bebeklerin büyüme-gelişmeleri için oldukça önemlidir.
İyi bir uyku için ‘bebekler gibi uyumak’ deyimi kullanılsa da aslında bebekler bu tanımda belirtildiği gibi uyumazlar. Çünkü bebeklerin hafif uykuda geçirdikleri süre, yetişkinlerden 2 kat fazladır ve bu da çok sık uyanmalarına sebep olur.
Bebekler ancak 20 dakika veya daha uzun bir süre hafif uyku evresinden sonra, asıl kısım olan derin uykuya geçebilirler. Ancak bu konuda bir düzen oturtulmadığı sürece uyandıktan sonra nasıl uyuyacaklarını bilemezler.
Yapılan Araştırmalara Göre Bebeklerin Ortalama Uyku Gereksinimini Şu Şekildedir:
- 0–3 aylık: 16 saat
- 3–5 aylık: 14 saat
- 6–23 aylık: 13 saat
- 24–36 aylık: 12 saat
- 37–60 aylık: 11 saat
Görüldüğü gibi bebeklerde her dönemin uyku ihtiyacı farklıdır. Yeni doğmuş bir bebeğin gündüz uykusu süresi oldukça fazlayken, büyüdükçe bu süre azalma gösterir.
Bebeklerin gün içerisinde uyanık kalmaları ve gece daha çok uyumaya alışmaları zaman alan bir süreçtir. Bebekler uyumuyorsa ya da sık sık uyanıyor ve ağlamaya başlıyorsa bunun birden fazla nedeni mümkün olabilir.
Kolik Sancıları
Bebekler niçin uyumaz sorusuna uzmanların ilk cevabı kolik sancıları olmaktadır. Bebeğin uyumasına engel olan hatta uykusundan uyandırabilen kolik sancıları, yalnızca bebeği değil ebeveynlerini de huzursuz eder.
Kolik, ortada görünür bir neden olmadan bebeğin uzun süre boyunca yoğun ve sakinleştirilemeyen ağlama nöbeti geçirmesi olarak tanımlanabilir. Bu ağlama nöbetleri, genellikle doğumdan sonraki 2-4 hafta içerisinde başlar ve en geç 6. ayda son bulması beklenir.
Uzmanlar, kolik ağlamalarına neyin sebep olduğunu henüz tam olarak kestiremeseler de şu an için ortak görüş, bebeğin sindirim sisteminin henüz gelişmemiş olması ve yoğun gaz sancıları çekmesi şeklindedir. Yoğun gaz ile birlikte reflünün, besin alerjisinin ve bebeğin çok fazla çevresel uyarana maruz kalmasının da kolik sancılarını tetikleyebileceği düşünülmektedir.
Bir bebek eğer kolik sancısından ağlıyorsa, genellikle bacaklarını karnına doğru çeker. Karnı şiştir, ağlarken yüzü kızarır ve ellerini yumruk yapar. Özellikle yenidoğan bebeğim uyumuyor ve sürekli ağlıyor diyorsanız, altında kolik sancıları yatıyor olabilir.
Fiziksel Gereksinimler
Bebeklerin fiziksel gereksinimleri içerisinde, en çok acıkmış olması ‘Bebekler neden uyumaz?’ sorusunun bir diğer cevabını oluşturur.
Özellikle yenidoğan bebekler az az ama sık sık beslenirler. Bunun nedeni tamamen gelişmemiş olan sindirim sistemleridir. Bu nedenle birkaç saatte bir beslenmeleri gerekir. Unutmayın, bebeğiniz size tok gibi görünse de hala aç olabilir.
Bu nedenle uykuya geçemediği ve ağladığı zamanlarda emzirmeyi teklif edebilirsiniz. Eğer süt içtikten sonra rahatlıyor ve uykuya geçiyorsa, uyumama sebebinin açlık olduğu düşünülebilir.
Diş Çıkarma Dönemi
Bebeklerin en huzursuz ve ağlamaklı olduğu dönem, diş çıkarma dönemidir. Genellikle 5-9. ayda başlayan bu süreç, bazı bebeklerde birkaç ay erken ya da geç başlayabilir.
Diş çıkarma dönemi başladığında ise diş etleri hem kaşınıp hem de acıyabilir. Bu sancıya ateş de eklendiğinde, böylesi bir tabloda bebekler oldukça huzursuz ve keyifsiz olurlar. Huzursuzluk hali de bebeğin uykuya geçişini zorlaştırır ya da uyumayı tamamen reddedebilir.
Özellikle 6 ay ve sonrasında ‘Bebeğim uyumuyor’ diyorsanız, sizde de diş çıkarma süreci başlamış olabilir.
Bu süreçte hem bebeğinizi rahatlatmak hem de uyumama problemini önlemek için öncelikle bebeğinizin diş etlerini rahatlatmanız gerekir. Bunun için de doktorunun onay verdiği jelleri kullanabilirsiniz.
Aynı şekilde diş kaşıyıcı aparatlar ve uygulanacak olan diş eti masajı da bebeğinizi rahatlatarak uyumama sorununu hafifletebilir.
Uyku Düzeninin Kurulmaması
Özellikle ilk 3 aylık döneme kadar tüm bebekler, günlerinin çok büyük bir kısmını uyuyarak geçirirler. Bu süreçte ne zaman uyuyup ne zaman uyanacaklarına da kendileri karar verir. Genellikle 2-3 saat uyku, 1-2 saat uyanık kalırlar. 3. aydan sonra ise bir rutin oluşmaya başlar ve 2–4 saatlik gündüz uykuları onlar için yeterli gelmeye başlar.
6. aydan sonra gündüz uykuları iyice azalır ve birer saatlik 2 adet gündüz uykusu uyuyabilirler. Yürüme evresinde ise gündüz uykusu 1’e düşebilir. Bebeğin gündüzleri çok fazla uyuması, geceleri deliksiz bir uyku çekmesine engel olabilir.
Bunu önlemek için bir uyku rutini oluşturmanız faydalı olacaktır. Çünkü bebekler rutini sever ve düzenleri bozulduğunda kolayca öfkelenebilirler. Eğer herhangi bir sebepten bebeğinizi daha geç yatırırsanız, yorgunluk nedeniyle öfkelenebilir, ağlama krizlerine girebilir ve bir türlü uykuya dalamayabilir.
Bu nedenle bebeğinizin uyku rutinine bağlı kalmanız ve her zaman aynı saatlerde uyutmaya çalışmanız önemlidir.
