İnmemiş Testis Nasıl Anlaşılır? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Testisin iniş sürecinde meydana gelen aksaklıklar sonucunda, inmemiş testis adı verilen sorun ortaya çıkabilir.
Bu hastaların ¾’ünde 3 ay dolmadan testis yerine iner.
Erkek çocuklarında ortalama bir yaşına kadar yaklaşık %4.3 oranında inmemiş testis sorunu görülebilir. Prematüre şekilde dünyaya gelen bebeklerde ise bu oran %33’lere kadar çıkabilir.
İnmemiş testis problemi tedavi edilmediği takdirde birçok ciddi sayılabilecek sağlık sorunlarına, cinsiyet ile ilgili şüphelere ve çocukta kendine güven sorununa neden olabilir.
İnmemiş Testisin Sebepleri Nelerdir?
1- Testisin Yokluğu: Bu tür teşhislerde, testis anne karnındaki dönemde hiç oluşmamıştır ya da oluştuktan sonra meydana gelen damarsal tıkanıklıklar nedeniyle testis kaybolmuştur. Bu problem tek taraflı olduğu gibi, çift taraflı da söz konusu olabilir.
Genellikle tek taraflı testis yokluğu sorununda, aynı taraftaki böbrekte de yokluk bulgusu ortaya çıkar.
2- Testis Erimesi: Testis mevcut olduğu halde daha sonra ortaya çıkan damarlarda tıkanma, zedelenme veya travma gibi etkiler sonucunda testis erimesi meydana gelebilir.
3- Karın İçinde Yer Alan İnmemiş Testis: Tüm inmemiş testis belirtisine sahip bebeklerin yaklaşık %10’unda görülen karın içi inmemiş testisler, muayene sırasında saptanamazlar. Bu sorunda testis, testis torbası ya da kasık kanalı içinde yer almaz.
4- Kanal İçinde Yer Alan İnmemiş Testis: İnmemiş testis teşhisi konulduğunda ilk akla gelen ve en sık karşılaşılan sorundur. Testis, testis torbası yerine kasık kanalı içinde herhangi bir noktada konumlanmıştır.
5- Geri Çekilmiş Testis: Testisin kaslarının kasılması sonucu geçici olarak torbadan kasığa doğru çekilmesi normal bir reflekstir. Bu refleks, normal şartlarda testisin ısı farklılıklarına ve travmaya karşı korunmasını sağlar. Geri çekilmiş testisin bu sebeple tedavi gereken bir durum olmadığı kabul edilir. İnmemiş testis teşhisinin yalnızca bir hekim tarafından yapılması gerekir.
6- Ektopik Testis: Testisin olması gereken noktada bulunmayıp, farklı bir bölgede yerleşim göstermesi sonucunda teşhis edilen bir sorundur. Bu problem anüsün ön kısmında, kasıkta, penis kökünde ya da karşı torbada testislerin yerleşmesiyle saptanır.
İnmemiş Testis Sorunu Nasıl Anlaşılır?
Torba içerisinde yumurtaların yokluğu, genellikle bebeğin ailesi ya da yapılan rutin muayenelerde doktoru tarafından fark edilir. Yenidoğan bebeğin ayrıntılı yapılan muayenesinde, mutlaka testislerini kontrol etmesi gerekir.
Tanıda ultrasonografi testisin yerini, ilişkilerini ve boyutlarını öğrenme, diğer testis ile karşılaştırma için kullanılır. Laparoskopi yöntemi, özellikle yerinde ve kasıklarında bulunamayan bebeklerde hem testisin varlığını, konumunu saptamak hem de uygun şekilde tedaviye yönelik girişim yapabilmek amacıyla kullanılır.
Magnetik rezonans görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi ise, gerekli durumlarda bu problemin tanısı amacıyla kullanılabilir.
İnmemiş Testisin Tedavisi Nasıl Yapılır?
İnmemiş testis mutlaka tedavi edilmelidir. Özellikle iki taraflı olan inmemiş testislerin tedavisi önemlidir. Tedavi edilmediği takdirde ileri zamanlarda çocuğun olmaması yani kısırlık meydana gelmesi, testis hormonlarının gelişmemesi, testis kaynaklı kanserler gibi sıkıntılar ortaya çıkabilir.
İnmemiş testisler dışarıdan gelecek travmaya açık olduğu için, travmanın önlenmesi amacıyla da tedavinin yapılması gerekir.
Doğuştan inmemiş testis sorunu olan bebeklerde, 6. aya kadar testislerin kendiliğinden torbaya inmesi beklenir. Ancak bir yaşına kadar torbaya inmeyen testisin artık kendi kendine inmesi beklenemez.
Tedavi edilmezse 1-2 yaşından sonra inmemiş testislerde ciddi sorunlar görülebilir. Hastalığın tedavisinde tek çözüm ameliyattır.
Bu yüzden inmemiş testis için en ideal yaş aralığı olan 6 ila 12 ay arasında ameliyat edilmelidir.
İnmemiş testis tedavisinde hormon tedavisi de seçenekler arasındadır. Eskiden daha sık uygulanan hormon tedavilerinin başarı oranlarının çok düşük olduğunun anlaşılması nedeniyle günümüzde daha az tercih edilmektedir.
Kasık kanalında tespit edilebilen testisler çoğu zaman yaklaşık 30 dakika süren ve laparoskopik yani kapalı ameliyat sayesinde rahatlıkla torbaya indirilebilir. Testislerin bulunamadığı bebeklerde ise, öncelikle radyolojik tetkikler yardımıyla testis tespit edilemeye çalışılır.
Bazı durumlarda yine laparoskopik yöntem ve kamera yardımı ile karın içi incelenir. Testis, karın içinde bulunursa torbaya indirilmeye çalışılır.
İnmemiş Testis Tedavi Edilmediğinde Karşılaşılacak Problemler
- Hormon ve sperm üretiminin bozulması ile kısırlık oluşabilir.
- Testis kanseri görülme riski 4-10 kat artar.
- Testis damarları etrafında dönebilir ve testisin kanlanması bozularak kaybedilebilir.
- Yukarıda kalan testis travmaya maruz kalabilir.
- Kasık fıtığına neden olabilir.
- Testisin torbada olmamasından kaynaklı psikolojik sorunlar yaşanabilir.
- Tartışmalı olmakla birlikte inmemiş testisin, diğer tarafta bulunan ve sağlıklı olan testise de zarar vermesi gibi riskler oluşturur.
