
Yenidoğan bebeğime sarılığı var dediler; bu nedir? Önemli midir?
Zamanında doğan yenidoğan bebeklerin %60’ında; erken doğan bebeklerin ise %80’inde yenidoğan sarılığı görülür. Yenidoğan bebeklerde görülen sarılıkların çoğu fizyolojik sarılıktır; yani belli bir tehlike sınırını aşmaz ve bir iki haftada kendiliğinden geçer.Bebeğimde yenidoğan sarılığı nasıl oluştu?
Sarılık bilirubin adı verilen, cilde sarı rengi veren bir maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluşur.Bebeğimde fizyolojik yenidoğan sarılığı neden oluştu?
Anne karnındaki ortamında oksijen daha düşüktür. Bunu dengelemek için kemik iliği daha fazla çalışır. Daha fazla üretilen kırmızı küre hücreleri (alyuvarlar) ile doğum sonrasındaki kadar oksijen tüm vucuta dağıtılır. Dolayısıyla yenidoğan bebeğnizin kırmızı küre hücreleri (alyuvarlar) daha fazladır. Bu nedenle yenidoğan bebekler kıyasen daha kırmızı görünürler. Doğumla birlikte daha fazla oksijen içeren bir çevreye ulaşılması neticesinde kırmızı küre hücreleri (alyuvarlar) ihtiyaç kalmadığı için yıkımları (parçalanması) neticesinde bilirubin maddesi ortaya çıkar. Doğumdan önce bebeğinizin bilirubinini sizin/annenin karaciğeri temizler; doğumdan sonra ise bebeğin karaciğerinin bilirubini temizleyebilecek kapasiteye erişmesi birkaç gün alır; bu arada karaciğer tarafindan yeterince atılamayan bilirubin artarak sarılığa neden olur.
Bebeğimde bu fizyolojik sarılık ne zamana kadar sürecek?
Yukarıdaki sebeplerle hemen hemen her bebekte ortaya çıkan yenidoğanın fizyolojik sarılığı genellikle hayatın ikinci günü başlar, üç ve dördüncü günlerde en yüksek seviyesine ulaşır, daha sonra da 15.güne kadar giderek azalır.Bebeğimin yenidoğan sarılığı nasıl ilerliyor?
Yenidoğan sarılığı geçiren bir bebeğin cildindeki sararma ilk olarak yüzde ardından boyun ve karın bölgesine son olarak da bacaklara yayılır. Genellikle bebeğin göz akları da sararmıştır. Sizler yeni doğan sarılığına karşı bebeğinizi iyi gözlemlemeniz gerekir, özellikle koyu tenli çocuklarda ciltte sarılık belirtilerini görmek zordur. Emin olmak için bebeğinizin burnuna yada anlına hafifçe parmağınızla bastırın parmağınızı çektiğinizde bölgede sarılık belirtilerini görmek daha kolaydır. Ciltteki sarı renk en iyi gün ışığında ya da florasan lamba altında görülür. Parmakla hafifçe karın cildine bastırılıp kaldırıldığında sarı renk daha bariz bir şekilde tespit edilebilir.
Yenidoğan sarılığı değerlerini evde nasıl anlarım?
- Bilirubin oranı 5 ile 8 mg/dl arasında ise baş ve boyun bölgesi sararır,
- Bilirubin mikarı 8 ile 10 mg/ arasında ise gövdenin üst bölümü sararır,
- Bilirubin miktarı 10 ile 13 mg/dl arasında ise gövdenin alt kısmı sararır,
- Bilirubin miktarı 13 ile 16 mg/dl arasında ise kol ve bacaklar sararır,
- Bilirubin miktarı 20 mg/dl civarında ise eller ve ayaklar sararır
Bilirubin bebeğimde çok yükselmişse ne gibi belirtiler oluşur?
En başta bebeğimizin cildindeki sarılık giderek koyulaşıp belirginleşir. Daka çok uyur, emmesi azalır (bu sarılığı daha da arttırır). Eğer bilirubin çok yükselip beyni etkilemişse (kernikterus), o zaman bebek tiz sesle ağlamaya başlar, başını geriye atar, havaleye kadar gidebilir. Bu durumdaki bir bebekte sonuçta çoğunlukla zeka ve motor gelişim geriliği, işitme, görme sorunları oluşur.
Bebeğim sarılık açısından riskli bir bebek mi?
- Erken doğmuş bebekler (37 hafta altında)
- Doğum esnasında kafa derisi altında kanama meydana gelmiş olanlar,
- İlk 24 saatte sarılığı belirgin tespit edilenler,
- Emme sorunu olup buna bağlı olarak iyi beslenemeyen bebekler,
- Annede hamileliğe bağlı şeker veya tiroid hastalığı olanlar
- Anne ve bebek arasında Rh( Anne Rh negatif; Bebek Rh pozitif) veya ABO (Anne 0; Bebek A,B veya AB) uygunsuzluğu
- Dışkı renksiz (beyaz) ve idrarın koyu renkte olması
- Büyük kardeşlerinin bebeklik dönemlerinde ışık tedavisi gerektirecek kadar sarılık tespit edilmiş olanlar.
Tedaviye neye göre karar veriliyor?
Bebeğin doğum yaşına, kilosuna ve risk grubunda olup olmamasına göre BHUTANİ eğrileri oluşturulmuştur. Bu çizelgeye göre bilirubin belli bir seviyeyi bulduğunda tedaviye başlanır.
Yenidoğan Sarılığı Nasıl Tedavi Edilir?
İlk kez 1958 yılında bahçede gezmeye çıkarılan sarılıklı bebeklerin renginin güneş ışığıyla açıldığının tesadüfen gözlenmesi fototerapinin temelini oluşturmuştur. O günden beri fototerapi sarılık tedavisinde en yaygın şekilde kullanılan tedavi yöntemidir.- Fototerapi (Işık terapisi):
- İntravenöz immunoglobulinler:
- Kan değişimi:
