Anne Sütü Neden Azalır?

Emzirmek fizyolojik, anatomik ve duygusal bir işleyişin sonucunda bebeğin besin ve sevgi ihtiyaçlarını karşılamak üzere gerçekleşir. Gebelik, doğum ve emzirme bir bütün olarak aynı sürecin farklı aşamalarıdır.

Bebekler için anne sütünün olağanüstü bileşimini tamamen karşılamayı başarabilen bir alternatif beslenme yöntemi yoktur. Anne sütü; tüm lif, amino asit, esansiyel yağ asitleri, vitamin ve mineralleri tek başına optimum sıcaklıkta bebeğe en uygun şekilde sunar.

Tüm bu yönleri ile anne sütü, bir annenin bebeğine verebileceği en değerli hediyedir. Ancak ne yazık ki bazı faktörler sebebiyle anne sütünde azalma ya da sütün tamamen kesilmesi gibi durumlarla karşılaşılabilir.

Emziren kadınların ise sütünün miktarında meydana gelen değişimleri fark edip önlemini alabilmesi adına, bu konu hakkında yeterli bilgiye sahip olması gerekir.

Anne Sütü Neden Azalır?

Anne sütü salgılanmasını sağlayan hormon, prolaktin hormonudur. Bu hormon, beyinde yer alan hipofiz bezinden salınır ve meme kanallarını uyararak süt salgılanmasını sağlar. Bebeğin emmesi ile birlikte sütün akmasını sağlayan hormon ise oksitosin hormonudur.

Anne sütü, bebeğin ilk 6 ay ihtiyacı olan protein, yağ, demir, vitamin gibi her türlü besin değerine içeren ideal besin kaynağıdır.

Stres, hormonal değişimler gibi pek çok farklı etkene bağlı olarak anne sütünde azalmalar görülebilmektedir. Bunların haricinde;

• Bebeğin prematüre adı verilen erken doğum ile dünyaya gelmiş olması sonucu annenin yaşadığı duygusal duygudurum ve süt kanallarının yeterince gelişmemiş olması,
• Annenin yeterli oranda sıvı almaması sonucunda vücudunda meydana gelen su azlığı ve bunun süt üretimini baskılaması,
• Anne adayının sosyoekonomik durumlar başta olmak üzere yetersiz beslenmesi veya doğum kilolarından kurtulmak için gereğinden çok daha az oranda kalori alması,
• Doğumdan sonra anne ya da bebekten kaynaklı problemler neticesinde bebeğin geç emzirilmeye başlanması,
• Lohusalık, doğum sonrası duygudurumunun kötü olması; annenin çevre baskısına maruz kalarak yoğun stres altında olması veya annenin psikolojik sorunlar yaşaması anne sütünün azalmasına neden olur.
• Annenin sütünden şüphe duyarak mamaya yönelmesi de anne sütünün azalmasına neden olabilir. Bir bebeğin aldığı her mama miktarı anne sütünden eksiltir. Çünkü karnı doyan bebeğin meme talebi azalır ve talep azalınca annenin süt üretimi yavaşlar.

Anne Sütü Azlığının Belirtileri

• Bebeğin gelişimine ve ayına uygunlukta katı dışkılamasının sayısının az, koyu renk ve kıvamda olması, anne sütünün az olduğunu ifade edebilir. Anne sütünün yeterli miktarda olduğu durumlarda, bebek günde ortalama 5 defa hardal renginde dışkılamalıdır.
• Anne sütünün yeterli olması durumunda bebek günde 8-10 defa altını ıslatır. Sütün az olduğu durumda ise bu sayı daha azalır. Bazı uzmanlar için bu ölçüt 5 ıslak bezdir. Özellikle yenidoğan bebeğin altından günde 5 veya daha az miktarda çişli bez alınıyorsa anne sütü azlığından bahsedilebilir.
• Anne sütünün yeterli olmadığını gösteren bir işaret de idrar sayısı kadar idrar rengi ve kokusudur. Bebek idrarı koyu sarı veya kokulu ise, bu durum bebeğin yeterli oranda beslenemediğini yani anne sütünün azlığını belirtir.
• Anne sütünün azlığından bahsedilebilmesi için bir diğer önemli ölçüt ise bebeğin bir haftada ya da bir ayda aldığı ortalama kilodur. Bu oran ortalama olarak ilk 4 aylık dönemde 600 gram, sonraki aylarda 200-400 gram aralığında olmalıdır.
• Bunların haricinde bebeğin sürekli olarak meme araması, ağlama krizlerine girmesi, uykuya dalamaması, özellikle yenidoğan döneminde sarılık oranının artması da anne sütünün az olduğunu gösteren işaretler arasındadır.

Azalan Anne Sütü Nasıl Artar?

Emzirme mekanizmasını, arz-talep ilişkisine benzetmek mümkündür. Çünkü işleyiş tam olarak bu şekilde ilerler! Bu sebeple, memelerinizi boş hissetseniz bile bebeğinizi emzirmeniz gerekir. Bebeğinizin boş memeyi emmek istemediği anlarda, süt sağma makinelerinden yardım alarak süt kanallarını uyarmalısınız.

Süt kanallarınızı ne kadar uyarırsanız, beyninize aynı oranda ‘daha fazla süt üret!’ mesajı gidecektir. Bu sebeple emzirmekten veya sağmaktan asla vazgeçmemeniz gerekir. Ayrıca rahat ve doğru bir pozisyonda emzirme, bebeğin sütünüzü daha iyi almasına yardımcı olur.

Süt kanallarınızı uyarmanızın dışında süt üretiminizi en çok etkileyen bir diğer faktör ise içtiğiniz su miktarıdır. Çünkü sütünüzün %85’i sudan oluşur. Kendi vücudunuzun da işleyişini yerine getirmek için bol miktarda suya ihtiyacı vardır. Bu sebeple normalde 2-2.5 litre su içiyorsanız, bu oran emzirme döneminizde 3 litreye kadar çıkmalıdır. Suyun yanı sıra 3-4 fincan rezene çayı ve emziren anneler için satılan hazır çaylardan içebilirsiniz.

Emzirdiğiniz dönem boyunca dengeli beslenmeniz ve hemen her gıdadan almanız gerekir. Hamilelik döneminde alınan fazla kilolar, çoğu kadın için moral bozukluğu sebebidir ve doğumdan hemen sonra onlardan kurtulmak ister. Ancak bu konuda aceleci davranmanız, sütünüzün artmasını istemenizle tamamen zıt düşecektir. Bu sebeple besin değeri fazla olan kaliteli yiyecekleri tüketmeniz, abur cubur tüketiminden uzak durmanız gerekecektir.

Unutmamalısınız ki yeterli miktarda emzirdiğinizde, günde ortalama 500 kalori yakarsınız!

Bununla birlikte bazı besinlerin anne sütü oranını artırdığı veya anne sütündeki yağı artırdığı biliniyor. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

• Yağlı Tohumlar: Her emzirme sonrasında büyük bir bardak su içip, yanında 3-4 ceviz-badem yemek sütünüzü miktarını artırmanın yolları arasındadır. Böylece kan şekeriniz de dengeleneceğinden tatlı krizlerine de dur diyebilirsiniz.
• Et, Balık ve Yumurta: Emzirme döneminizde mutlaka hayvansal proteine ağırlık vermeniz gerekir. Vücudunuza aldığınız proteinin tam olarak kullanılabilmesi için, bu şarttır.
• Baklagiller: Bu süreçte baklagillerden de yararlanmayı unutmamalısınız. Ancak gaz yaptığını düşünüyorsanız, doktorunuza danışarak alternatifleri kullanabilirsiniz.
• Bitkisel takviyeler: Rezene, sarımsak vb. gıdalar süt üretimini artırabilir. Ancak, bunları kullanmadan önce doktora danışmak önemlidir.
• Yeşil Yapraklı Sebzeler: Yüzyıllardır yeşil yapraklı sebzelerin anne sütünü artırdığına inanılır. Ki son yıllarda yapılan araştırmalar da bu inanışı destekler niteliktedir. Koyu yeşil yapraklı tüm sebzeleri tüketerek süt üretiminizi artırabilirsiniz.