Diş buğdayı, bebeğin ilk dişi çıktığında yapılan eski bir Türk geleneğidir. Anadolu’nun her yöresinde kendine has yapılan diş buğdayı genellikle aile arasında olur.

Bunun yanında dişi ilk gören kişinin bebeği baştan ayağa donatması da geleneğin diğer bir unsurudur. Bazı yörelerde bu kişi dişi ilk gören olarak değil, diş buğdayı porsiyonunun altında gizlenen şekerlemeyi ilk bulan kişi olarak değişebilir.

Ülkemizin bazı kesimlerinde bu gelenek, diş buğdayı yerine diş hediği olarak da adlandırılabilir. Hedik sert ve dayanıklı bir buğday türüdür. Henüz ham bir buğdaydır. Bu buğday büyük tencerelerde haşlanarak yenecek kıvama getirilir. Bu sebeple hala pek çok yörede diş buğdayı değil de diş hediği olarak bilinir.

Diş buğdayının yapılacağı zaman aralığı, bebeğin ilk dişinin çıkmasıyla ilgilidir. Bebeğin ilk dişinin çıkmasıyla beraber diş buğdayı hazırlıkları da başlar.

Diş Buğdayı Amacı

Anadolu geleneklerinde diş buğdayının amacı; bebeğin dişlerinin buğday gibi sağlıklı olması, hayatının bereketle dolması gibi nedenleri içerisinde barındırır.

Bununla birlikte diş buğdayının neden yapıldığının gerçek cevabı biraz daha psikoloji ve sosyoloji bilimlerini ilgilendirir.

Hamileliğin son dönemleri ve bebeğin ilk yaşları, annenin en çok desteğe ihtiyaç duyduğu zamanlardır. Hem biyolojik hem psikolojik olarak pek çok değişiklik yaşayan ve zaman zaman bu duruma adapte olmakta zorlanan yeni anne, çevresinin desteğine her zamankinden daha çok ihtiyaç duyar.

Diş çıkarma dönemi de anne için yardım çanlarının çaldığı bir süreçtir. Sürekli ateşlenen ve huysuzlanan bebek yüzünden anne yorgun ve çaresiz hissediyor olabilir. Yardım istemeyi bile akıl edemeyecek durumda olan anne için yakınları devreye girer ve bir kutlama vesilesiyle hem eğlenceli hem de dayanışma içerisinde yardımlar yapılır.

Kısacası huysuzlanan bebeğin oyalanması, uykusuz ve ne yapacağını bilemeyen anneye destek olmak ve maddi manevi destekle sosyal ilişkileri sağlamlaştırmak, bu geleneğin gerçek amacıdır.

Diş Buğdayı Adetleri

Bereket: Bu adete göre, diş buğdayı ne kadar fazla pişirilirse, dağıtılır ve yenilirse bebeğin dişleri o kadar sağlıklı ve güzel olur. Bu bağlamda gelen misafirlere dağıtıldıktan sonra kalan buğdayın bir kısmı bereket için kuşlara, diğer kısmı da apartmandaki ve çevredeki komşulara dağıtılır.

Meslek Seçimi: Diş buğdayı kutlamasında gerçekleştirilen meslek seçimi, her yörede bulunmasa da genel kabul görmüş ve hemen herkesin aşina olduğu bir durumdur.
Diş buğdayı partisinde bebeğin önüne bir örtü serilir. Bu örtü üzerine, defter, tarak, Kitap, makas, oyuncak, fotoğraf makinesi gibi farklı meslekleri simgeleyen nesneler konur. Bebek bunlardan hangisini seçerse ileride meslek tercihini de bu nesne doğrultusunda yapacağına inanılır.
Ayrıca dişi çıkmış olan bebeğin üzerine buğday serpilir. Bu ritüelin yapılma amacı da kalan dişlerin bir an önce çıkması içindir.

Misafir Seçimi: Anadolu’nun bazı yörelerinde kabul edilen adette, eve davet edilenlerin güzel dişlere sahip kişiler arasından seçilmesine dikkat edilir. Böylece, bebeğin dişlerinin de güzel olacağına inanılır. Ancak bu durum, günümüzde yaygın olarak kullanılmaz.

İlk Gören Kıyafet Alır: Bu adette bebeğin diş çıkardığını gören ilk kişinin, bebeğe baştan aşağı kıyafet alması geleneği vardır. Günümüzde bunun yerine, buğday kaynatılırken içine para, ceviz kabuğu gibi sert bir cisim saklanıp, bunu bulan kişinin bebeğe özel hediyeler alınması daha yaygındır.


Diş Buğdayı Tarifi

Diş buğdayının temel malzemesi buğday ve nohuttur. Geri kalan malzemeler, bu lezzete tat katması için konduğundan damak zevkinize göre istediğiniz malzemeyi ekleyip çıkarabilirsiniz.

Ortalama 10 kişilik diş buğdayı için malzemeler;
4 su bardağı buğday veya hedik, 1 su bardağı haşlanmış nohut, badem, leblebi şekeri, fındık, fıstık, ceviz, nar taneleri ve damak tadına göre tarçın.

Yapılışı:
Buğdayı ve nohutu bir gece önceden suya koymalısınız. Sonra buğdayı ve nohutu iyice yıkayıp tuzladıktan sonra bol suda haşlamalısınız.

Çok fazla haşlanmaması, malzemelerin diriliğinin kaybolmaması açısından önemlidir. Bu sebeple kıvama gelince ocağı kapamayı unutmamalısınız.

Ilındıktan sonra tencereden alıp büyükçe bir kaseye boşaltmalı ve üzerine küçük parçalar halinde doğradığınız kuru meyvelerle dövülmüş çerezleri ekleyip karıştırmalısınız.

Dilediğiniz ölçüde servis kaplarına karışımı koyduktan sonra, istediğiniz şekilde nar taneleri ve renkli şekerlerle süslemelerini gerçekleştirebilirsiniz.

Afiyet Olsun!

Daha Fazlası Eğlence

Tek Yorum

  1. Meltem

    09/03/2020 at 22:56

    Harikaaa 😂👌🏻👏🏻

    Cevap ver

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir