Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı; ilk ay 6 ay yalnızca anne sütü, sonrasında ise ek gıdalarla desteklenerek 2 yaşına kadar emzirmeyi tavsiye etmektedir.
Bebeğin ilk altı ay tek başına anne sütü ile beslenmesi, altıncı aydan sonra ek besinlerle birlikte anne sütü ile beslenmenin devam etmesi ve emzirmenin iki yaşın sonuna kadar sürdürülmesi, bebeğe sayısız yararlar sağlar.
Anne sütü ile beslenmenin yararları sadece anne sütü ile beslenme süreci ile sınırlı kalmayıp, ileri yaşam sağlığı üzerine önemli oranda olumlu etkileri vardır. Bu nedenle sağlıklı yaşamın temellerinin atılmasında anne sütü ile beslenmenin önemi tartışılamaz.
Ancak toplumun bazı kesimlerinde özellikle 1 yaşını geçen bebekler için emzirmeye antipatik şekilde yaklaşılabilir. Hatta 1 yaşından sonra emzirmenin bebeğe fayda sağlamadığı ve hatta zararlı olduğunu savunanlar da mevcuttur.
Bu sebeple emzirme süresi hakkında bilimsel dayanaklarla desteklenmiş bilgiler, emzirme sürecindeki anneler için yol gösterici nitelikte olabilir.
Emzirme ve Sosyal Baskı
Bir anne bebeğini dokuz ay ya da bir yıl emzirdikten sonra genelde büyük bir sosyal baskıyla karşılaşır. Bu baskıya aile içerisinden, arkadaşlarından ve çok yakınındaki insanlardan gelen baskılar da dahildir.
Anne için uzun süreli emzirme konusunda en büyük zorluk bu sosyal baskıdan kaynaklanmaktadır. Bu sorun, özellikle annenin bebeği iki yaşından sonra sütten kesmeye başlamasıyla daha da artar.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yeni doğan bebeklerin ilk altı ayda sadece anneleri tarafından emzirilerek beslenmesini tavsiye etmektedir. Bundan sonra ise iki yaşına kadar anne sütüne ilaveten diğer besinlerin verilmesi önerilmektedir.
İki yaşından sonraki periyotta ise anne ve çocuğun isteklerine göre düzenlenecek bir süreç yaşanacaktır.
Uzun Süreli Emzirmenin Faydaları Nelerdir?
- Anne sütü hala besin değeri olan değerli bir içecektir. Bebeğiniz büyüdükçe içeriği her geçen gün değişse de bebeğinizin ihtiyaçlarını her zaman karşılar.
- Hastalıklara karşı koruyucudur. Bebeğinizi emzirdiğiniz sürece anne sütü içerisindeki koruyucu hücreler ve antikorlar her zaman her yaşta bebeğinizi korur.
- Anne sütü ile beslenme bebeklerin ileri yaş sağlığını da korur. İleri yaş kalp hastalığı, kanser, obezite, şeker hastalığı, barsak hastalıkları ve bağışıklık sistemi hastalıkları anne sütü alanlarda daha az görülür.
- Bebeğinizin çene ve diş sağlığını korur. Diş bozukları daha az görülür.
- Bebeğinizin beyin gelişimini destekler.
- Emzirme aranızdaki duygusal bağı güçlendirir. Emzirme sırasında salınan oksitonin, prolaktin ve seratonin gibi hormonlar anne ve bebeklerin mutlu ve huzurlu olmasına yardımcı olur.
- Anneyi yumurtalık, meme kanseri, koroner kalp hastalığı, şeker hastalığı, obezite, depresyon gibi hastalıklardan korur.
- Annenin kontrollü kilo vermesine yardımcı olur.
Anne sütünün özellikle 1 yaşından sonra besin değeri yok büyüme etkisi yok diye düşünmek yanlıştır. Çünkü bu dönmede de emzirme bebeğinizin günlük alması gereken enerji, protein, mineral ve vitamin ihtiyacının pek çoğunu karşılar.
1-2 yaş arasında bebeklerin 450 ml anne sütü alması günlük enerji ihtiyacının %29’ unu, proteinin %43’ünü, kalsiyumun %36’sını, A vitaminin %75’ini, folatın %76’sını, B12 vitaminin %94’ünü, C vitaminin %60’ını karşılar.
Emzirme ‘Bilimsel’ Olarak Ne Zaman Sonlanmalıdır?
Doktorların bile bebekleri emzirme süresi ile ilgili değişik görüşleri olduğu bilinen bir gerçektir. Aslında bu sorunun tek bir doğru cevabı ya da keskin bir sınırı yoktur.
Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Pediatri Akademisi bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütü almasını 6 aydan sonra da ek gıdalar ile birlikte 2 yaş ve üzerinde emzirilmesini tavsiye eder.
Ancak emzirmede kabul edilen son sınır yaşın, 3 yaş olduğu düşünülür. 3 yaşın üzerindeki çocuklarda emzirme süreci bazı dezavantajları beraberinde getirebilir.
Uzun Süreli Emzirmenin Dezavantajları
- 2 yaş ve üzerindeki emzirme süreci; bebeğin süt dişlerinin aşınmasına ve bebekte yeme, çiğneme gibi sıkıntılara sebep olabilir.
- Bebeğin anneye olması gerekenden fazla bağımlı olmasına sebep olabilir. Bu durum ise bebeğin ileride karakterinin oluşmasını ve bebeğin becerilerinin gelişmesini olumsuz etkileyebilir.
- 2 yaşından sonra emzirme bebeğin inat döneminin uzamasına, bebeğin “hayır”ı olması gerektiğinden daha geç öğrenmesine sebep olabilir.
- Yapılan araştırmalarda emzirme sırasında salgılanan yüksek prolaktin seviyelerinin devam eden yumurtlama süspansiyonu ile çok fazla ilgisi olduğunu bulunmuştur. Bu sebeple uzun süreli emzirme annenin doğurganlığını etkileyebilir ve yumurtlamayı geciktirebilir. Özellikle başka bir bebek sahibi olmak isteyen anneler bu konuyu dikkate almalıdır.
- 2 yaş ve üzeri çocuklar cinsel kimlikleri keşfederler. Emzirmenin uzaması bebeğin cinsel kimliğini keşfetmesini geciktirebilir.
- Uzun süreli emzirme bebekte iştahsızlık problemine sebep olabilir.
