Kardeş Geliyor!

Çocuklara yeni bir kardeşi olacağını anlatmak bazen sanıldığından daha zor olabilir. Çocuk, anne ve babasının ilgisinin artık kendisinde değil de kardeşinde yoğunlaşacağını düşündüğünden kardeşini kabul etmekte zorlanabilir. Bazen de anne ve babanın endişesi çocuğun kardeşi konusunda endişelenmesine yol açar. İşte aileye yeni katılacak bireyin varlığını çocuğa nasıl anlatmak ve çocuğu yeni doğacak kardeşine nasıl hazırlamak gerekiyor sorusunun cevapları.

Aileye yeni bir bireyin katılacağı çocuğa ne zaman söylenmeli?
Çocukların zaman kavramı yetişkinler gibi işlemez. Sabırsızdırlar ve dokuz ay beklemek onlara uzun gelir. Hem süreyi kısa tutmak hem de risk tetkiklerinin yapılarak olumlu sonuçların alındığı ve doğumun kesinleştiği aylardan sonra çocuğa bu haberi vermek daha yararlıdır. Ancak aile, çocuğa açıklamadan önce çocuk çevreden duyup ailesine sorular sorarsa yalan söylemeyip durumu anlatmak gerekir. Diğer yandan güven duygusunun zedelenmemesi için çocuğu annedeki fiziksel değişiklikleri fark etmeden önce bilgilendirmek gerekir.

Yeni bir bebek çocuklara nasıl söylenmeli?
Konuşma çocuğun kendini huzurlu hissettiği, sakin ve çok fazla yabancı insanın bulunmadığı bir ortamda yapılmalı. Konuşmada kurulan cümlelere, ses tonuna ve tavırlara dikkat edilmeli. Anne ve baba ne kadar rahat olursa çocuk da o kadar rahat olur. Çocuk, anne ve babasında endişe sezerse bu durumun kendisi için de endişe yaratıcı bir şey olduğunu düşünüp tepki gösterir.

Konuşma onay alma ya da özür dileme gibi olmalı mı?
Hayır, basit bir dille çocuğa evde yaşanacak değişimler anlatılmalı, çocuğun sorduğu sorular sabırla yanıtlanmalıdır. Soyut kavramlara çok değinmemek gerekir. İyi niyetle söylenmiş “seni de onun kadar seveceğiz, sen ilk göz ağrımızsın” tarzında cümleler çocukta soru işaretlerine neden olup, bu da kardeşine olan rekabet hissini tetikleyebilir. Olanları somutlaştırıp, anlamasını kolaylaştırmak için çocuğun bebeklik fotoğrafları gösterilerek 0 dönemlerden bahsedilebilir. Öte yandan çocuğun duygu ifadesi çok önemlidir. Bu nedenle, olumlu ya da olumsuz, duygularını ifade etmesine olanak sağlamak gerekir. Ona bir oyun arkadaşı geleceğini söylemek ise sonraki süreçte sıkıntı yaratabilir. Doğduğunda çok ufak ve kırılgan olan kardeşiyle oynayamadığını görmek, onda hayal kırıklığı yaratacak ve zaman kavramı tam yerleşmediği için “biraz büyümesini bekle” tesellileri yeterli olmayacaktır. Ebeveynlerin de çocuğun tepkisiyle ilgili beklentileri önemlidir. Ailenin ilgi odağı olarak bu halinden memnun bir çocuğun annesini paylaşacağı bir kardeşinin dünyaya geleceğini öğrenmesi çok sevindirici olmayabilir.

Kardeş konusunda çocukların fikri sorulmalı mı?
Yeni bir çocuk dünyaya getirmek aslen anne babanın vermesi gereken bir karardır. Bazen çocuklar oyun arkadaşı istedikleri için anne babalarına kardeş yapmaları konusunda ısrarcı davranabilir. Fakat anne-baba yeni çocuğa hazır değildir. Bu gibi durumlarda sırf çocuk ısrar ediyor diye yeni bir çocuk dünyaya getirmek doğru olmaz. Bu süreci ailenin istiyor ve göze alıyor olması önemlidir.
Aynı şekilde çocuğun yeni kardeş istemiyor olması da anne ve babanın alacağı kararı tamamen etkilememelidir. Tabiki bu durumu göz önünde bulundurmak önemli ama kararın merkezi haline getirmemek gerek.

Çocuk kardeş istemiyorsa nasıl ikna edilmeli?
Öncelikle bunun çocuğun isteğinden bağımsız bir durum olduğu çocuğa kavratılmalı. Bir kardeşe sahip olmanın olumlu yanları anlatılıp yakın çevresinden örnekler verilmeli ve bu süreci sindirmek için Çocuğa zaman tanınmalı.