Vajinal/Sezaryen Doğum Sonrası Dikişlerin Bakımı

Doğum sonrası kadınlar sezaryen veya vajinal doğuma göre değişiklik gösteren dikişlere sahip olabilirler. Normal doğum dikişi vajinada olduğundan, bakımı biraz daha özel ilgi gerektirebilir. Sezaryen dikişlerinde ise, açılma olmaması açısından dikkat edilmesi gereken önemli noktalar bulunur.

Kısacası hem sezaryen doğum sonrası hem vajinal doğum sonrası dikişlerin bakımını yapmak oldukça önemlidir. Doğru bakım yapılmadığı takdirde bazı problemler açığa çıkabilir.

Vajinal Doğumlarda Dikiş Bakımı

Vajinal doğumlarda kontrollü olan yırtıklar veya kendiliğinden oluşan yırtıklar, doğum sonrasında uygun şekilde dikilirler.

Epizyotomi, doğum sırasında bebeğin başı daha çıkmadan önce ve vajina açıklığının büyümesini sağlamak ve doğumu kolaylaştırmak adına perine bölgesine yapılan bir cerrahi kesidir.

Bir diğer deyişle, bazı doğumlarda bebeğin başı doğum kanalından geçerken perine bölgesi aşırı gerildiği için yırtılabilir. Bu bölgelerdeki yırtılmayı önlemek amacıyla doğum sırasında vajinadan rektuma doğru kontrollü bir yarık açılır ve buna epizyotomi adı verilir.

Bu yarık, rektuma doğru orta çizgi şeklinde olabilir ya da yandan kesilebilir. Bebeğin doğumu gerçekleşince, alınması gerekmeyen emilebilir dikişlerle ayrı ayrı kapatılır.

Epizyotomi, ilk defa doğum yapacak kadınların büyük bir kısmına uygulanabilmektedir. Eğer annenin ikinci ya da üçüncü doğumu ise doğumların ortalama %50’sinde kesi uygulanır.

Hastaneden taburcu olmadan önce, epizyotomi veya kendiliğinden oluşan yırtık dikişlerinin kontrolü ve pansumanı ilgili sağlık personelleri tarafından yapılır. Taburcu olunduğunda ise, günlük bakımlara uymak için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur:

• Öncelikle dikiş bölgesinin yerinin kuru ve temiz tutulması gerekir. Nemli veya ıslak bırakılan alanda, dikişler çok daha uzun sürede iyileşeceği gibi enfeksiyonlara da açık hale gelecektir.
• Doktor tarafından verilen antibiyotik veya ağrı kesici ilaçları düzenli kullanmayı ihmal etmemek önemlidir.
• Hijyenik pedler, bölgeye nefes aldırmadığı gerekçesiyle bu dönemde tercih edilmezler. Gazlı bezler ise, bu noktada en doğru tercih olacaktır. Gazlı bezlerin ortalama olarak 4 saatte bir değiştirilmesi gerekir.
• Tuvalet sonrası temizliğe dikkat etmek oldukça önemlidir. Temizliğin ılık suyla yapılması ve dikişlerin olduğu bölgeye gaita bulaşmamasına özen gösterilmelidir.
• Bu dönemde uzun süre ayakta kalmaktan ya da oturmaktan kaçınılması gerekir.
• Kabızlık durumundan kaçınmak için bol sebze ve meyve tüketilmeli, sık sık su içilmelidir.
• Bölgeyi rahatlatmak ve ağrıların önüne geçmek için günde 2-3 kez, 10-20 dakika arası ılık suyla oturma banyosu yapılabilir.

Sezaryen Doğumlarda Dikiş Bakımı

Sezaryen ameliyatından sonra iyileşme süreci, diğer büyük karın ameliyatlarındaki gibi işler. Dikiş yerlerinde ve karın kaslarında ağrıların olması normal belirtilerdir. Oturup kalkarken zorlanmalar, gülerken ve ağlarken çekilen ağrılar, öksürürken ya da hapşırırken sızlayan dikiş yerleri ameliyattan geriye kalan geçici etkilerdir.

Sezaryen ameliyatında uterus, fasya, cilt altı, cilt gibi çeşitli dokulara katmanlar şeklinde dikişlerle ameliyat sonlanır. Cilt kapatılması için atılan dikişler hem kozmetik açıdan hem de yara yerinde enfeksiyon, açılma gibi komplikasyonlar gelişmesini önlemek açısından önemlidir.

Dikişin atıldığı ilk zamanlarda dikiş sebebiyle ödem oluşabilir. Bu sebeple de dikiş atılan bölgede sertlik ve şişlik olması normal kabul edilir.

Sezaryen ameliyatından sonraki günlerde hafif ağrı ve yanma olması da normaldir. Ağrı özellikle dikişin uç bölümlerinde daha fazla hissedilir. Cilt kesinin etrafındaki hissizlik ve uyuşukluk ise dikişlerin iyileşmesinden sonra da bir süre daha kalabilir.

Sezaryen ameliyatında ilk 1 hafta-10 günlük süre, iyileşmenin sağlıklı bir şekilde ilerlemesi açısından oldukça önemlidir. Bu sebeple bakıma dikkat edilmesi önem taşır.

• Sezaryen dikişinin, doktorun ya da ilgili sağlık personelinin gösterdiği şekilde, belirli aralıklarla pansuman yapılması gerekir.
• Enfeksiyon kapılmaması için veya riskin en aza indirilmesi için antibiyotik önerildiyse, tüm ilaçlar bitene kadar kullanılmalıdır.
• Dikişlerin zorlanmaması için kabız olmamaya dikkat edilmelidir. Bunun için beslenmeye oldukça önem verilmelidir.
• İyileşme süreci boyunca giyilen kıyafetlerin kuru ve temiz olmasına dikkat edilmelidir.
• Vücudun ihtiyacı olan gıdaların alınması önemlidir. Sezaryen ameliyatında özellikle kan kaybı çok daha fazla olduğundan; protein ve kalsiyum ağırlıklı bir beslenme iyileşmeyi hızlandıracaktır.
• Dikişlerin kapanması ve iyileşme dönemi boyunca ev işleri, temizlik, yemek gibi ağır işlerin yapılmasından kaçınmak ya da mümkünse hiç yapmamak gerekir.
• Löşi akıntıları olarak bilinen lohusalık akıntıları bitinceye ve epizyotomi yarası iyileşinceye kadar cinsel ilişkiye girmekten kaçınılmalıdır.

.