Bebeklerde İşitme Yetisi Neden Kontrol Edilmelidir?
Bebeklerde işitme kaybı problemleri olup olmadığını anlamak her zaman için kolay olmamaktadır. Özellikle ebeveynlerin bu durumu fark etmesi zaman alabilmektedir. Oysa ki bebeklerde işitme kaybı problemlerinin erken teşhisi, ileride yaşanabilecek dil gelişimi sorunlarının da önüne geçmektedir.
Bebeklerde işitme kaybı, doğuştan veya sonradan oluşabilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada yaklaşık 600 milyon engelli birey bulunuyor. Türkiye’de ise her yıl dünyaya gelen 1 milyon 300 bin bebekten 2 bini işitme engelli doğmaktadır. Bebeklerde işitme kaybının erken teşhisi oldukça önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü, işitme engeli olan ve işitme problemi geç fark edilen bebeklerin, ileride dil gelişimi de olumsuz yönde etkilenmektedir.
İşitme Kaybı Neden Olur?
Bebeklerde işitme kaybının nedeni değişik faktörlerden kaynaklanıyor olabilir. En önemli işitme kaybı nedenleri arasında ise; annenin hamileliğinde geçirmiş olduğu viral enfeksiyonlar ve bebeğin prematüre doğmuş olması gösterilmektedir. Bununla birlikte; bebeğin iç kulağında normal dışı bir gelişme olduysa, doğumdan sonra enfeksiyon, yaralanma vb. durumlarda iç kulaktaki sinirler hasar gördüyse, işitme kaybı problemleriyle karşılaşılabilinebilir. Bazı durumlarda kulakta sıvı dolması da bebeklerde işitme kaybı problemlerine yol açabiliyor. Yalnız, sıvı dolmasından kaynaklı işitme problemleri, genellikle geçici bir durumdur. Sıvı dolmasından dolayı işitme kaybı yaşayan bebeklerin, kalıcı olarak işitme problemlerinin olması çok nadir görülmektedir.
Bebeğinizin hareketlerini gözlemleyerek bebeğinizde işitme kaybı meydana gelip gelmediğini anlamanız mümkün olmaktadır. Yenidoğanlar, ilk iki ay anne sesini duyduğunda sessizleştikleri gibi yüksek seslerde irkilir ve ağlarlar. 6 aylık bebekler ise anne sesini duyduğunda annelerine doğru bakarlar. 1 yaşından itibaren de bebekler müzik seslerine tepkiler vermeye başlar. Bununla birlikte, günümüzde yenidoğan bebekler hastaneden çıkmadan önce işitme tarama testlerine tabii tutulmalıdır. Bebeğinizin bu testlerden geçtiğine emin olmalısınız.
İşitme testlerinin sizin ve bebeğiniz için bir sakıncası olmamaktadır. İşitme testlerinde yenidoğanlar hastaneden çıkış yapmadan gerçekleştirilen otoakustik işitme tarama testlerinde, sessiz bir ortama alınır. Bebeğinizin kulağına bir cihaz koyulur ve bu cihazla çeşitli sesler dinletilir. Bilgisayar ortamında ise bebeğin bu seslere verdiği tepkiler ölçülür. Bu işlem acısız ve kısa süreli olmaktadır. Bu işlemden sonra riskli bebekler için emin olmak adına bir de ABR/BERA testi yapılabilmektedir. Testlerden sonra işitme kaybı gözlemlenen bebekler için uygun bir tedavi yöntemi belirlenerek tedavi süreci başlatılır.
Bebeklerde işitme kaybı problemlerinde erken teşhis oldukça önemli bir rol oynamaktadır. Araştırmalara göre; geç farkedilen işitme kaybı problemleri, bebeklerin ileride dil gelişimini olumsuz etkiliyor ve konuşmada aksaklıklar meydana gelebiliyor. Dolayısıyla bebeğiniz doğar doğmaz, hastaneden çıkmadan işitme tarama testlerini yaptırmalısınız. İlerleyen zamanlarda ise bebeğinizin davranışlarını sürekli gözlemleyerek problemin olup olmadığını anlayabilirsiniz.
Bebeğiniz Sizi Ne Zaman Duymaya Başlar?
Bebeklerde duyma dahil diğer duyu organlarının faaliyetleri hamileliğin 8. haftada bebeğin kulağının oluşmasıyla başlar. Bu haftalarda duyma yetisinden sorumlu olan kemiklerin ve sesi beyine taşıyan sinirlerin büyük ölçüde oluşumunu tamamlandığı belirtilmektedir. Hatta anne karnındaki bebeğin dışarıdan gelen bazı seslerle sakinleştiği ya da öfkelenebildiği de belirtilmektedir.
Uzmanlar anne karnındaki bebeğin, hamileliğin 13. haftasından itibaren sesleri algılayabildiklerini belirtirler. Bu nedenle anne adayının karnını okşarken bebekle konuşmasının bebek üzerinde olumlu etkiler yaratacağı belirtilmektedir. Bunu yaparken bekle olumlu ve alçak sesle konuşulması gerektiği de vurgulanmaktadır. Bebeğin duyma yetisinin 24. Haftada tamamlandığı ve 25. haftadan itibaren bebeğin annesini duyabildiği ifade edilir. Bebeğin 32. haftalık olmasıyla seslere tepki vermeye başladığı belirtilir. Anne adayının bu haftadan sonra bebekle hoş bir iletişime geçmesinin bebeğin duygusal gelişimine olumlu katkı sağlayacağı hatırlatılır. Doğum sonrasında da bebeklerin duyduğu ve seslere tepki verdikleri hatta ani ses ve gürültüden ürktükleri belirtilir. Doğumun gerçekleşmesinden sonra doktor tarafından yapılan rutin muayene sonrasında bebeğin kulağında ya da işitmesinde sorun olup olmadığı test edilerek kontrol edilir.
- Bir aylık: Duyduğu sesleri ayırt edebilir.
- Üç aylık: Bir ses duyduğunda sesin yöne doğru bakabilir.
- Dört aylık: Sesin geldiği yeri bulabilir.
- Beş aylık : Alt veya üst taraftan gelen sesleri bulabilir. Sesin tonlarını ayırt edebilirler.
- Altı aylık: Kendi adını tanır ve söylenen sesleri birleştirebilir.
- On aylık: Bazı nesnelerin adlarını bilir ve söylenen küçük komutlara uygun davranabilirler.